artikel
Op 28 augustus 2015 sprak NPO Radio 1 met Joost Zaat over dit redactioneel. Het interview is HIER te beluisteren.
21 euro zou een pakje sigaretten moeten kosten. Dat vindt een groep Britse artsen. Duur? Ja, natuurlijk is dat duur. Het is ook niet zielig voor rokers met weinig geld. Die leveren immers 18 al gezonde jaren in. Dat is pas zielig. Roken is een verslavingsziekte en levert ongelofelijk veel leed op: 13% van alle zorglast komt door roken. De Britse Cancer Taskforce bracht 19 juli een dik rapport uit over kankerpreventie en behandeling. Deze Taskforce roept de NHS en regering op om binnen 12 maanden een actieplan te formuleren waardoor binnen 4 jaar het aantal rokers daalt van 18 naar minder dan 13%. Een buitengewoon effectieve manier is het verhogen van de accijnzen. In Noorwegen kost een pakje 13 euro en zie, het percentage rokers is daar nu al 13%. Er is in Europa een bijna rechtlijnige relatie tussen de kosten per pakje en het aantal rokers. Hoe goedkoper, hoe meer rokers: in de Oekraïne kost een pakje 1,20 euro en rookt iets meer dan de helft. En bij ons? Een pakje kost iets minder dan 6 euro, 24% van de bevolking ouder dan 12 jaar rookt.
De aanwas aan jonge rokers kunnen we in onze spreekkamers niet stoppen. We kunnen hen wel behandelen, net als we andere verslavingen behandelen. Zelfs als rokers geen kind meer zijn maar oud en krakkemikkig (A9179). Als fanatici jagen we in onze spreekkamers op lage LDL-waarden, geven ouderen talloze pillen, maar vol inzetten op het stoppen van roken? Ho, maar.
Onze Engelse collega’s overwegen voor te stellen om roken te verbieden voor iedereen die geboren is na 2000. Dat is dapper, maar wellicht een stapje te ver. Het fors ophogen van de prijs kan echter snel en levert geen nadelige neveneffecten op, behalve boze winkeliers en een verontwaardigde tabakslobby. Noren gaan niet massaal naar Zweden om tabak in te slaan, dus de kans dat 15-jarige jongens opeens in België shag gaan halen lijkt me niet groot. Mijn zoon had niet gerookt als de tabak destijds veel duurder was geweest. Vrije keuze, zoals onze minister zegt? Onzin. We nemen ook maatregelen tegen cannabis, laten helmen opzetten en autogordels dragen. Er is echt geen enkel rationeel argument tegen een prijsverhoging te verzinnen.
De Tweede Kamer verwierp 2 juli een motie van D66 om verhoging van accijnzen te onderzoeken. VVD, PvdA, PVV en CDA waren zelfs daar tegen. De KNMG nam recent haar preventienota aan en heeft zich voorgenomen om stevig in te zetten om het terugdringen van roken. Als we nu eens mét alle dokters en verpleegkundigen het komende jaar stevig druk uitoefenen op deze labbekakkerige partijen om een pakje minimaal 15 euro te laten kosten? Op onze site hebben we alvast een poll gemaakt.
Artikelinformatie
Citeer dit artikel als
Verhogen sigarettenprijs heeft geen effect
Volkomen zinloos,het effect zal zijn sigaretten te kopen in het buitenland.minder inkomsten voor de Staat,ook andere consumptie artikelen worden buiten Nederland tegelijkertijd gekocht,Het is de taak van de arts om alle negatieve aspecten van het roken aan de roker uit te leggen,en te adviseren roken te stoppen,Het loont de moeite om voor een prijs van 15 euro naar Luxemburg te rijden,en daar 10 sloffen mee te nemen.Tegelijk goedkope benzine,en een leuk uitje.
Fred Backer, gepensioneerd huisarts
Jongeren rijden niet naar Luxemburg
Hoewel jongeren tegenwoordig vanaf 16,5 jaar rijles kunnen nemen, zie ik ze nog niet naar Luxemburg rijden.
Deze week verscheen er in Plos Medicine een mooi onderzoek waarbij wordt aangetoond dat een jaarlijkse verhoging van de belasting op tabak in Nieuw Zeeland op den duur enorme beparingen oplevert én de gezondheidsongelijkheid tussen mensen met een laag inkomen ( Maoris) en mensen met hogere inkomen sterk verkleint.
Joost Zaat
Verhoging sigarettenprijs lokt criminaliteit uit
Het zal, net als overigens nu al in Nieuw Zeeland, alleen maar een boel ellende via het criminele circuit betekenen.
Er zou meer gedaan moeten worden aan handhaving van de wet, om te voorkomen dat mensen starten met roken op jonge leeftijd.
Clara Crijns, arts ouderengeneeskunde
Criminaliteit stijgt niet
Ik heb even gekeken naar de officiele misdaadcijfers in Nieuw Zeeland maar die stijgen niet echt. De eerder aangehaalde studie is ook een modelstudie, hoe daardoor de misdaad kan al stijgen is mij een raadsel.
rokers met co-morbide verslavingen en/of psychische stoornissen
Het verhogen van accijns op tabaksproducten is een bewezen effectief middel om het aantal rokers in een samenleving terug te brengen. Hogere tabaksprijzen zorgen ervoor dat minder kinderen gaan roken en meer rokers besluiten te stoppen. Omdat tabaksverslaving de belangrijkste te voorkomen oorzaak van ziekte en vroegtijdig overlijden is, is het van belang dat de overheid deze maatregel neemt. Desondanks zal toch een deel van de rokers blijven roken en zal een deel van de kinderen wel gaan roken. Relatief resistent voor algehele tabaksontmoediging lijken vooral rokers met een (ernstige) co-morbide psychische stoornis en/of andere verslaving te zijn. Deze tabaksverslaafden zijn vaak op jongere leeftijd begonnen met roken; ze roken langer, meer en zwaardere tabak en kunnen nog moeilijker stoppen dan de gemiddelde roker. Het roken veroorzaakt bij deze groep rokers nog meer schade, zoals een verdere verkorting van de (gezonde) levensverwachting, maar ook een suboptimale behandeling van de co-morbide problematiek. Verder (en dit wordt vaak vergeten) is er bij deze rokers sprake van een sterke transgenerationele overdracht van tabaksverslaving naar de kinderen. Net als bij de andere rokers wil, echter, ook een substantieel deel van deze rokers graag stoppen met roken. De ernst van de tabaksverslaving, de co-morbide problemen en eerdere faalervaringen met het stoppen zorgen dat het erg lastig is om te stoppen en gestopt te blijven. Bovendien is de leefomgeving van deze rokers vaak dusdanig doorrookt en dus tabaksaanmoedigend dat een nieuwe stoppoging bij voorbaat al gedoemd lijkt te mislukken. Hetzelfde geldt voor kinderen uit deze gezinnen; ook zij die liever niet willen roken, gaan dit uiteindelijk toch vaak doen, omdat ‘iedereen rookt’. Deze nog niet zelf rokende (maar wel vaak langdurig meerokende) kinderen en deze complexere rokers hebben onze hulp dus hard nodig. De stoppen met roken behandeling in de eerste lijn of het ziekenhuis is vaak niet toereikend voor deze patiëntengroep als ze überhaupt voor hen toegankelijk is. Daarom is het van groot belang dat alle artsen en verpleegkundigen, die contact hebben met deze rokers en deze hoogrisico kinderen, in staat zijn om ze de juiste hulp te bieden bij deze ernstige verslavingsproblematiek òf ze te verwijzen naar de juiste instantie. Dit vereist nog veel scholing, de ontwikkeling van specifieke behandelprogramma’s en een goede interdisciplinaire samenwerking. Vooral is ook een interne cultuuromslag noodzakelijk in sectoren als de (jeugd)verslavingszorg en (jeugd)GGZ. De doorrookte behandelcultuur in deze sectoren stimuleert het roken en de sigaret wordt er nog steeds ingezet als gedragsmodulerend middel, om ‘contact te maken’ of als klantlokkertje. Alle tabaksverslaafden hebben recht op optimale zorg en kinderen hebben het recht om beschermd te worden tegen onnodige gezondheidsrisico’s. In en rondom onze spreekkamer is dus nog genoeg te doen. De mouwen opstropen en aan de slag dan maar?!
Robert van der Graaf, aios, verslavingsgeneeskunde