Van Dees naar Borst: van modificatie naar codificatie?

Veranderingen in beleid, veranderingen in wetgeving

De herstructurering van de gezondheidszorg onder de kabinetten Lubbers-II (staatssecretaris Dees) en Lubbers-Kok (staatssecretaris Simons) was gericht op het veranderen van het gedrag van de verschillende groeperingen in de gezondheidszorg: consumenten, verzekeraars, hulpverlenende instellingen en zelfstandige beroepsbeoefenaren. Wetgeving was daarvoor het instrument. Daarmee is de vraag aan de orde wat de rol van wetgeving is bij processen van sociale verandering. Twee opvattingen worden onderscheiden. De ene is de ‘orthodoxe’ leer van de constituerende wetgeving, waarin de wet wordt gezien als middel tot codificatie van reeds veranderde maatschappelijke opvattingen. De andere is het instrumentalisme, waarin wetgeving wordt gezien als beleidsinstrument voor het realiseren van maatschappelijke veranderingen. Koopmans signaleerde hoe in de jaren zestig en zeventig de wetgever zich niet langer beperkte tot het vastleggen van regels, maar wetgeving als instrument inzette tot beïnvloeding, ombuiging en sturing van de samenleving.1 De wetgever streefde niet meer…