Tuberculosebestrijding in Oost-Europa

- The annual incidence of tuberculosis in Eastern Europe has increased from an average of 40 per 100,000 in 1990 to 60 per 100,000 in 1998. In particular, the increase in multi-drug resistant tuberculosis, which is difficult to treat, is a great cause for concern due to increasing migration. The breakdown in the healthcare infrastructure, which has jeopardised medicine supplies, is largely to blame for this increased incidence. Eastern Europe has a long standing tuberculosis control system which is characterised by extensive and specialised knowledge about the disease, but also by a lack of knowledge concerning its control. A great deal of attention is paid to the number of medical procedures carried out, but the results are ignored. For a few years now, Western aid organisations have been involved in tuberculosis control in Eastern Europe and have introduced the WHO DOTS strategy (‘directly observed treatment, short-course’), with emphasis on case detection by sputum smear microscopy, directly observed uninterrupted treatment with short-course intensive chemotherapy and evaluation of treatment outcome. The Netherlands play a prominent role in these activities. The DOTS strategy is only slowly becoming accepted in Eastern Europe, particularly in Russia. It is in Western Europe's interest to help Eastern Europe rebuild their tuberculosis control system. Education and training are important elements to prepare doctors for their new role, in which public health should be given greater emphasis.

Samenvatting

In Oost-Europa stijgt de jaarlijkse tuberculose-incidentie van gemiddeld 40/100.000 in 1990 tot 60/100.000 in 1998. Vooral de toename van moeilijk behandelbare multiresistente tuberculose baart grote zorgen vanwege de toenemende migratie. Een belangrijke oorzaak voor de stijging is het uiteenvallen van de infrastructuur van de gezondheidszorg, waardoor onder meer de medicijntoevoer in gevaar komt. Oost-Europa kent een reeds lang bestaand systeem van tuberculosebestrijding, dat wordt gekenmerkt door een grote mate van specialistische kennis over de ziekte, maar ook door een gebrek aan kennis over de bestrijding. Er is veel aandacht voor het aantal verrichtingen, maar geen aandacht voor de resultaten. Westerse hulporganisaties zijn sinds enkele jaren betrokken bij tuberculosebestrijding in Oost-Europa en introduceren hier de DOTS-strategie (van ‘directly observed treatment, short-course’) van de WHO, met de nadruk op opsporing van mensen met klachten, diagnostiek door sputumonderzoek, direct geobserveerde, ononderbroken behandeling met kortdurende intensieve chemotherapie, en evaluatie van het resultaat van de behandeling. Nederland speelt hierin een prominente rol. Acceptatie van de DOTS-strategie door landen in Oost-Europa, vooral Rusland, vindt maar langzaam plaats. Het is in het belang van West-Europa om de Oost-Europese landen te helpen hun tuberculosebestrijding opnieuw op te bouwen. Voorlichting en training zijn belangrijke elementen om artsen voor te bereiden op hun nieuwe rol, waarin volksgezondheid meer aandacht moet krijgen.