Toxiciteit van dioxinen voor de mens

– Dioxins are produced as pollutants in industrial production processes and during incineration (e.g. of waste). Thanks to their highly lipophilic nature and long half-life in fat tissue, they accumulate in the food chain. One of the most important initial steps in the toxicity of dioxins is the activation of a cytosol receptor. This induces the production of a number of proteins, including cytochrome P450 CYP1A1. Our knowledge about the effects of dioxins in humans is based primarily on long-term epidemiological studies of people who were exposed to high concentrations of dioxins, either occupationally or as the result of an accident. The best known and most definitely established effect of exposure to dioxins is chloracne. Whether there is a relation between exposure to dioxins and other diseases, such as cancer, is uncertain.

Ned Tijdschr Geneeskd 2005;149:168-71

De recente berichtgeving over vergiftiging van de Oekraïense presidentskandidaat Joesjtsjenko met het dioxine 2,3,7,8-tetrachloordibenzo-p-dioxine (TCDD) doet de vraag rijzen hoe gevaarlijk een dioxinevergiftiging voor de mens is. Dioxine staat immers als zeer giftig te boek. Ondanks tientallen jaren van onderzoek is het echter niet eenvoudig om bovenstaande vraag te beantwoorden. In dit artikel geven wij een beknopt overzicht over dioxinen, de blootstelling en de gevolgen hiervan voor de mens.

De term dioxine staat feitelijk voor een grote groep verbindingen met een nauw aan elkaar verwante chemische basisstructuur. Deze verbindingen worden aangeduid als polychloordibenzo-para-dioxinen (PCDD’s) en polychloordibenzofuranen (PCDF’s). De basisstructuur van PCDD’s en PCDF’s bestaat uit twee benzeenringen, met elkaar verbonden door respectievelijk twee of één zuurstofatomen. De waterstofatomen van de benzeenringen kunnen vervangen zijn door chlooratomen; hierdoor kunnen er 75 verschillende PCDD’s en 135 PCDF’s worden onderscheiden, ook wel congeneren genoemd.1 De toxiciteit hangt af van het aantal en…