Samenvatting
- De belangrijkste behandeling van gastro-oesofageale refluxziekte (GORZ) is die met protonpompremmers; invasieve behandeling is alleen geïndiceerd wanneer klachten persisteren of complicaties optreden.
- Antirefluxchirurgie is succesvol bij 85-90 van de patiënten als het gaat om symptoomverlichting, genezing van oesofagitis en normalisering van de expositie van de slokdarm aan maagzuur.
- De laparoscopische fundoplicatie volgens Nissen is de standaardoperatie en het gunstige effect houdt tenminste 5 jaar stand.
- Endoluminale behandeling van GORZ is een nieuwe ontwikkeling, waarvan nog geen langetermijnresultaten bekend zijn en die waarschijnlijk maar bij een deel van de patiënten met therapierefractaire ziekte kan worden toegepast.
- Het effect van de nieuwe endoluminale behandeling moet worden onderzocht in gerandomiseerde trials en worden vergeleken met de medicamenteuze gouden standaard, behandeling met protonpompremmers en de chirurgische gouden standaard, de fundoplicatie volgens Nissen.
Ned Tijdschr Geneeskd. 2008;152:2553-8
Therapieresistente gastro-oesofageale refluxziekte
In de overigens voortreffelijke overzichtsartikelen over gastro-oesofageale refluxziekte (GORZ) van Bredenoord en Smout (2008:2548-52) en Draaisma et al. (2008:2553-8) wordt volgens ons onvoldoende aandacht gegeven aan supragastro-oesofageale refluxklachten (SGORZ). De betreffende patiënten hebben vaak weinig 'klassieke' klachten, maar vooral kno-klachten, te weten (een combinatie van) prikkelhoest en keelpijn (faryngitis), globus en 'slijm in de keel', vaak omschreven als 'post nasal drip'. Faryngitis kán een gevolg zijn van post nasal drip door rinosinusitis, maar ook van SGORZ [1]. Kinderen hebben vaker dan volwassenen klachten van een- of tweezijdige pijn of kriebel in het oor (uitstralend vanuit faryngitis) en reactieve adenoïdhypertrofie. Bekender zijn nachtelijk laryngospasme met benauwdheid (verwarring met slaapapneu is mogelijk) en posterieure laryngitis (een stem die 's morgens 'moeilijk op gang komt' of pas na uitbundig keelschrapen). Het is lastig om bij deze patiënten met zekerheid reflux vast te stellen (zie 2008:2548-52). 24-uurs-pH-meting ter hoogte van de M. constrictor pharyngis superior is een mogelijkheid daartoe, maar eenvoudiger is de diagnose aannemelijk te maken aan de hand van afnemende klachten na een proefbehandeling van enkele maanden met hoge doses protonpompremmers (zie 2008:2548-52). Maagzuur werd al eerder aangetroffen in het middenoor, een 'cul-de-sac' van de bovenste luchtweg. Recent werd gal in het middenoor gevonden van een vrouw van 83 jaar, en bij kinderen met een otitis media met effusie [1-3]. Dit laatste, een tot voor kort onbekend fenomeen, biedt steun aan een oorzakelijke relatie tussen SGORZ en bovensteluchtwegklachten. Literatuur [1] Poelmans J. Supraesophageal manifestations of (duodeno-)gastroesophageal reflux in adult otorhinolaryngological patients [proefschrift]. Leuven: Katholieke Universiteit Leuven; 2004. [2] Sone M, Kato T, Nakashima T. A woman with biliary reflux into her middle ear. Otolar Head & Neck Surg. 2008;139:600-1. [3] Klokkenburg IJ, Hoeve LJ, Francke J, Wieringa MH, Borgstein J, Feenstra L. Bile acids identified in middle ear effusions of children with OME. Laryngoscope. [ter perse]. Rotterdam, november 2008 Erasmus MC-Sophia Kinderziekenhuis, Rotterdam Dr. J.A. (Hans) Borgstein, kno-arts Dr. L.J. (Hans) Hoeve, kno-arts Prof.dr. Louw Feenstra, kno-arts