Systemische bijwerkingen van lokaal toegediende corticosteroïden

Corticosteroids are often administered locally to prevent systemic exposure and side effects. It is not well known that all forms of locally administered corticosteroids can have systemic side effects. Because doctors are less aware of systemic side effects when using locally administered corticosteroids, these side effects are not always recognized and treated as such. In addition, this means that good incidence figures for systemic side effects of local corticosteroid therapy are lacking. The individual risk of developing systemic side effects varies greatly because it depends on a large number of factors. Knowledge of these risk factors can help to estimate which patients are at risk of systemic side effects. Certain agents, such as fluticasone inhaler or budesonide nasal spray, have an increased risk of systemic side effects. By switching to an alternative, if the case permits it, the risk of systemic side effects can be reduced.

Conflict of interest and financial support: none declared.

Beste collega’s,

In dit artikel gaan we het hebben over systemische bijwerkingen van lokaal toegediende corticosteroïden. We geven een overzicht van lokale toedieningsvormen en adviezen om het risico op systemische bijwerkingen te verkleinen.

Samenvatting

Om systemische blootstelling en bijwerkingen van corticosteroïden te voorkomen wordt vaak gekozen voor een lokale toediening. Dat alle vormen van lokale corticosteroïdgebruik tot systemische bijwerkingen kunnen leiden, is minder bekend. Doordat artsen minder bedacht zijn op systemische bijwerkingen bij gebruik van lokale corticosteroïden, worden bijwerkingen niet altijd als zodanig herkend en behandeld. Daarnaast zorgt dit ervoor dat betrouwbare incidentiecijfers van deze bijwerkingen ontbreken. Het individuele risico op systemische bijwerkingen is erg wisselend, doordat het optreden van bijwerkingen afhankelijk is een groot aantal factoren. Kennis van deze risicofactoren kan helpen een inschatting te maken bij welke patiënten men extra bedacht moet zijn op systemische bijwerkingen. Bepaalde middelen, zoals fluticason per inhalator of budesonide neusspray, geven een verhoogd risico op systemische bijwerkingen. Door te kiezen voor een alternatief, als de situatie dat toelaat, kan het risico op systemische bijwerkingen verkleind worden.

Artikelinformatie

Aanvaard op

21 augustus 2024

8 oktober 2024

Citeer dit artikel als

Ned Tijdschr Geneeskd. 2024;168:D8189

Vakgebied

Auteursinformatie

Radboudumc, Nijmegen, afd. Apotheek: dr. W.D. Müskens, arts in opleiding tot reumatoloog en klinisch farmacoloog; afd. IQ Health Science: dr. M.K. Dees, huisarts-onderzoeker; afd. Interne Geneeskunde: dr. M.M.L. Stikkelbroeck, internist-endocrinoloog; prof.dr. C. Kramers, internist-klinisch farmacoloog. Sint Maartenskliniek, afd. Reumatologie, Nijmegen: dr. N. van Herwaarden, reumatoloog-klinisch farmacoloog (tevens: Radboudumc, afd. Apotheek, Nijmegen).

Contact Contactpersoon: W.D. Müskens (wieland.muskens@radboudumc.nl)

Belangenverstrengeling

Belangenconflict en financiële ondersteuning: geen gemeld.

Auteur	Belangenverstrengeling
Wieland D. Müskens	ICMJE-formulier
Marianne K. Dees	ICMJE-formulier
M.M.L. (Nike) Stikkelbroeck	ICMJE-formulier
Noortje van Herwaarden	ICMJE-formulier
C. (Kees) Kramers	ICMJE-formulier