Stress is de reactie van ons lichaam op gebeurtenissen die ons bestaan en ons welbevinden bedreigen. Dat is nuttig in acute situaties die fysieke of psychische inspanning vereisen. Chronische stress echter wordt in verband gebracht met lichamelijke ziekten, maar ook met verminderd functioneren van aandacht, geheugen en concentratie. Hoe is dat te verklaren?
Het lichaam komt bij een acute bedreiging in de acute alarmfase en reageert direct met de afgifte van adrenaline en noradrenaline vanuit het brein en het bijniermerg. De activatie van het bijniermerg door prikkels vanuit het sympathische zenuwstelsel wordt de sympatho-adreno-medullaire as (SAM-as) genoemd. Deze activatie brengt het lichaam en het brein in een staat van waakzaamheid, waarbij we snel een fysieke en mentale inspanning kunnen leveren. Wanneer de stressor succesvol is afgeweerd (‘coping’), neemt de stress af en wordt de stressrespons geremd onder invloed van de prefrontale cortex en de amygdala.1
Soms echter kan de stressprikkel niet adequaat worden gepareerd. Dat is bijvoorbeeld het geval bij langdurige, onontkoombare stresssituaties door emotionele verwaarlozing in de kindertijd of herhaald grensoverschrijdend gedrag thuis, op school of op het werk. Deze vormen van chronische stress worden gekenmerkt door een activatie van vooral de hypothalamus-hypofyse-bijnierschors(HHA)-as, resulterend in verhoogde cortisolspiegels in het bloed (figuur)…
Reacties