Slijtage of systeemaandoening?

Welke verschijnselen moeten als ziekte worden gezien? Het antwoord op die vraag veranderde in de loop van de geschiedenis. Dit artikel bespreekt aan de hand van de historische ontwikkeling van de begrippen ‘artritis’ en ‘artrose’ hoe de pijnlijke gewrichtsaandoeningen die we tegenwoordig ‘artrose’ noemen, in de afgelopen 150 jaar afwisselend als verouderingsverschijnsel of ziekte, en als systemisch of lokaal werden gezien en – vooral – behandeld. De meest betrokken specialisten – reumatologen en orthopeden – volgden verschillende verklaringsmodellen en scenario’s voor behandeling. In de loop van de 20e eeuw ontstond de artrose als een zelfstandig klinisch beeld, waarvan sommigen vervolgens vaststelden dat dit het resultaat van een normaal verouderingsproces kan zijn. De beschouwing mondt uit in de gedachte dat ziekten geen essentie hebben die losstaat van diagnostische en therapeutische praktijken.