Wat maakt dat vrouwen hun bevalling als traumatisch ervaren?

Slecht bevallen

Een huilende vrouw in bed  [stockfoto door model]
Erna van Balen
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2023;167:C5434

Een aanzienlijk aantal vrouwen ervaart hun bevalling als traumatisch. Komt dat door te hoog gespannen verwachtingen? Of moeten zorgverleners ook de hand in eigen boezem steken?

Ruim 36% van de bevallende vrouwen maakte een nare situatie mee tijdens de bevalling. Dat bleek afgelopen zomer uit Nederlands onderzoek onder 12.239 vrouwen. 9% van de deelnemende vrouwen noemde haar bevallingservaring zelfs ‘traumatisch’. In 2007 bleek al uit onderzoek dat 1,2% van de vrouwen een posttraumatische stressstoornis (PTSS) overhoudt aan een bevalling.

Reden voor de Geboortebeweging, een stichting die zich inzet voor de rechten van vrouwen tijdens hun zwangerschap en bevalling, om regelmatig actie te voeren onder de noemer Genoeg Gezwegen. Zo zorgde de beweging er in december 2020 en december 2021 voor dat tientallen verloskundigen en gynaecologen een kaartje ontvingen waarop een vrouw, vaak anoniem, haar negatieve ervaring deelde over haar bevalling. Hun boodschappen waren niet mals. Zo meldden de vrouwen dat ze waren afgesnauwd, dat ze het gevoel hadden gehad niet serieus genomen te worden en niet bij besluitvorming betrokken te zijn, of dat ze zich verkracht…

Auteursinformatie

Dr. E.C. van Balen, nieuwsredacteur, Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, Amsterdam.

Contact E. van Balen (e.vanbalen@ntvg.nl)

Verantwoording

Behalve met degenen die in het artikel aan het woord komen, werd ook gesproken met Mariëlle van Pampus (gynaecoloog, OLVG)

Dit artikel is gepubliceerd in het dossier
Journalistiek
Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties

Het is opvallend en misschien wel verontrustend, dat er bij al het onderzoek naar de kennelijk steeds moeizamer ervaren bevalling, wel de "attitude" van de (jonge) vrouw als factor wordt besproken, maar niet haar "posture". Dit terwijl voor een meer probleemloze zwangerschap en bevalling een goede kwaliteit van het uitdrijvingsapparaat, als onderdeel van het hele steun- en bewegingsapparaat, voorwaardelijk is. Vanuit de klassieke kennis uit de orthopedie (betekent gezond opgroeien) en mijn decennia lange expertise met scoliose en kyfose-problematiek, maar ook uit de klassieke gymnastiek (brede motorische opvoeding) en heilgymnastiekkennis (Leer van Janda: "Muscular Imbalance") was het ontwikkelen van een gezonde natuurlijke houding voorwaardelijk voor het duurzaam kunnen leveren van fysieke arbeid. Het zal bij alle onderzoekers rond zwangerschap en bevalling toch niet onbekend zijn, dat de zgn. bekkenbodemproblematiek een zeer snel stijgende cofactor in de weg naar een moeizame bevalling is geworden? Deze klachten kunnen alleen ontstaan als de houdingsopbouw niet goed is en de wervelkolom al stijver is geworden. De zeer sterk gestegen blessurekans en het krijgen van rugklachten bij kinderen en jongeren sinds we het begeleiden naar gezonde lichaamsopbouw (houding, alignement, statuur)uit het onderwijs, de geneeskunde en zelfs uit de common sense hebben laten lopen, is een bedreiging voor de volksgezondheid geworden, waar jongens en meisjes, zeker in die fase van het leven, waar ze zware fysieke prestaties moeten leveren, op een heftige manier tegenaan kunnen lopen. Bij het leger is dit het duidelijkst vastgelegd: van de 100 zich gezond en sterk voelende jongelingen, die zich melden, komt nu 70% niet door de keuring ( was <10% in de jaren 80) en van de rest sneuvelt 60% in de opleiding voor fysiek zwaardere vakken (was 5-7% in begin jaren 90, quote Gen.b.d. Mart de Kruif). In een zwangerschap kun je niet zeggen, dat je er mee stopt omdat het lichaam of de geest "het niet meer trekt". Bij de topsport wel en ook daar zien we toenemend veel "stoppers", zowel mannen als vrouwen. Dat de nu jongste jeugd een nog veel grotere kans maakt op een leven met meer pijn en ongemakken mag blijken uit de studie binnen het Generation-R onderzoek van ErasmusMC, waar bij 550 9-jarige kinderen onder MRI(!) al zeer veel pathologie werd aangetoond met als het meest in het oog springende in 73% op minimaal een niveau een Bulging Disc. Dit is de voorloper van een hernia en bij de vrouw een bijna garantie op problemen bij (top)sport en dus hun zwangerschappen (hormonale tijdelijke verzwakking van weke delen verbindingen in en om het bekken).

Vanuit onze kennis, vaak onder het vehiculum Stichting Houding Netwerk Nederland gebracht, zouden we willen pleiten voor kennis en aandacht rond het belang van het ontwikkelen van een gezonde opbouw van het steun- en bewegingsapparaat bij het opgroeiend kind. Echter nu al kan in de vroege fase van de zwangerschap een assessment van de houding, spierbalans en flexibiliteit uitgevoerd worden. Zo kan iedere zwangere ook verantwoordelijkheid krijgen en nemen om met gerichte lichamelijke oefeningen om de zwakke punten te verbeteren, hun bewegingsarmoede in activiteit om te buigen en hun zitpatroon naar actief zitten om te zetten, heel veel doen, om het uitdrijvingsapparaat tijdig tot voldoende kwaliteit te krijgen om de bevalling een stuk minder moeizaam te kunnen laten verlopen.     

drs. P.J.M. van Loon
drs. A.M. Soeterbroek, vz Houding Netwerk Nederland
Literatuur
  1. Dijksma, WO Zimmermann, E-J Hertenberg, C Lucas and MM Stuiver;  One out of four recruits drops out from elite military training due to musculoskeletal injuries in the Netherlands Armed Forces, BMJ Journals Military Health
  2. M. van den Heuvel, E.G. Oei, J. Renkens, S. Bierma-Zeinstra, M van Middelkoop:  Structural spinal abnormalities on MRI and associations with weight status in a general pediatric population; The Spine Journal 21 (2021) 465−476
  3. van Loon PJ. Clinical detectable tension in the growing body: new and revisited signs in clinical examination in children with postural problems and spinal deformities. Restoration of lordosis on the thoracolumbar junction can correct sagittal and coronal plane deformity; a new (revisited) linked approach on the treatment and etiology of adolescent spinal deformities. Stud Health Technol Inform 2008;140:52-8.

  4. P.J.M. van Loon; J.A Grotenhuis;H Weinans, A.Soeterbroek : De Gameboygeneratie verleert haar goede houding. Medisch Contact 2013, augustus 1, 1602-1604