Secundaire gevallen van meningokokkenziekte in Nederland, 1989-1990; chemoprofylaxe opnieuw bezien

To assess the secondary attack rate (SAR) of meningococcal disease among the household contacts of primary patients and to describe the use of chemoprophylaxis in the Netherlands.

Design

Descriptive, nation-wide survey.

Methods

Information was collected of patients with meningococcal disease, reported between April 1st, 1989 and April 30th, 1990, and their household contacts. A household contact suffering from meningococcal disease between 24 hours and 1 month after hospital admission of the primary patient, was considered to be a secondary case. Chemoprophylaxis was considered appropriate if rifampicin or minocycline had been prescribed to all household contacts within a maximum of one day after admission of the primary patient.

Results

There were 5 secondary cases (SAR: 0.3). Chemoprophylaxis was prescribed to 627 of 1130 household contacts (55). Of those the prophylaxis was considered appropriate in 46. 2 secondary cases were not given any prophylaxis, 2 received penicillin and 1 rifampicin. Of the primary patients, 6 were given prophylaxis during their hospital stay. All meningococci, isolated from pairs of secondary and primary patients, were rifampicin sensitive.

Conclusions

The SAR of meningococcal disease in the Netherlands is similar to that in other countries. Although prescription of chemoprophylaxis is not recommended by the government, it is prescribed to 55 of the household contacts, and in almost half of these instances it was considered to be appropriate. Chemoprophylaxis is rarely prescribed to primary patients. Recommendations concerning chemoprophylaxis in the Netherlands are in need of reappraisal. Based on the results from this study and the literature, the prescription of chemoprophylaxis to all household contacts of a patient with meningococcal disease, and to the indexpatient, is recommended.

Samenvatting

Doel

Het vaststellen van de frequentie van meningokokkenziekte onder huisgenoten van primaire patiënten en het inventariseren van het gebruik van chemoprofylaxe in Nederland.

Opzet

Descriptief, landelijk onderzoek.

Methoden

Gegevens werden verzameld van patiënten met meningokokkenziekte, gerapporteerd tussen 1 april 1989 en 30 april 1990, en hun huisgenoten. ‘Secundaire meningokokkenziekte’ werd gedefiniëerd als het optreden van meningokokkenziekte bij huisgenoten tussen 24 h en 1 maand na opname van de primaire patiënt, ‘optimale profylaxe’ als het gebruik van rifampicine of minocycline door alle huisgenoten, gestart ten hoogste 1 dag na opname van de primaire patiënt.

Resultaten

De ‘secondary attack rate’ (SAR) bedroeg 0,3 (n = 5). Van de 1130 ondervraagde huisgenoten kregen 627 (55) chemoprofylaxe voorgeschreven en van deze 627 kreeg 46 optimale profylaxe. Van de 5 secundaire gevallen hadden 2 patiënten geen profylaxe gekregen, 2 penicilline en 1 rifampicine. Van de primaire patiënten kreeg 6 tijdens de ziekenhuisopname profylaxe. Alle bij de secundaire en bijbehorende primaire patiënten geïsoleerde meningokokken waren gevoelig voor rifampicine.

Conclusies

De SAR van meningokokkenziekte onder huisgenoten in Nederland komt overeen met die in andere landen. Hoewel profylaxe door de overheid niet wordt aangeraden, wordt dit in ongeveer de helft van de gevallen wel voorgeschreven, waarvan in iets minder dan de helft optimaal. De primaire patiënt krijgt vrijwel nooit profylaxe. Het advies ten aanzien van chemoprofylaxe in Nederland is, gerekend naar maatstaven elders, onvolledig en dient te worden bijgesteld. Mede op grond van literatuurgegevens wordt ter voorkoming van secundaire ziekte bepleit chemoprofylaxe voor te schrijven aan de huisgenoten van een patiënt met meningokokkenziekte, alsmede aan de patiënt zelf.