Onafhankelijk, multidisciplinair en betrouwbaar

Samenvatting van de standaard 'Urinesteenlijden' (eerste herziening) van het Nederlands Huisartsen Genootschap

Klinische praktijk
J. van Lieshout
P.J.W. van Koningsbruggen
F.S. Boukes
A.N. Goudswaard
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2008;152:2448-51
Abstract
Abstract
Sluiten
Summary of the practice guideline 'Urolithiasis' (first revision) from the Dutch College of General Practitioners

- The Dutch College of General Practitioners has revised the practice guideline ‘Urolithiasis’.

- In the acute phase, violent colic pain is treated with diclophenac or morphine.

- In the post-acute phase, imaging diagnostics are performed. Initially this is ultrasound examination and, if indicated, an x-ray of the abdomen and at a later stage, a CT scan.

- The recommendation to consider the use of tamsulosin in the post acute phase is new. This alpha-1 blocking agent can enhance expulsion of the stone and contribute to the relief of pain.

Ned Tijdschr Geneeskd. 2008;152:2448-51

Samenvatting

- Het Nederlands Huisartsen Genootschap heeft de standaard ‘Urinesteenlijden’ herzien.

- In de acute fase wordt hevige koliekpijn bestreden met diclofenac of morfine.

- In de postacute fase vindt beeldvormende diagnostiek plaats. Deze vindt in eerste instantie plaats met echografie en op indicatie met een buikoverzichtsfoto, in tweede instantie met een CT-scan.

- Nieuw is de aanbeveling in de postacute fase het gebruik van tamsulosine te overwegen. Deze α1-blokker kan de uitscheiding van nierstenen versnellen en bijdragen aan de vermindering van pijn.

Ned Tijdschr Geneeskd. 2008;152:2448-51

Artikelinformatie
Aanvaard op

Citeer dit artikel als

Ned Tijdschr Geneeskd. 2008;152:2448-51
Auteursinformatie

Nederlands Huisartsen Genootschap, afd. Richtlijnontwikkeling en Wetenschap, Postbus 3231, 3502 GE Utrecht.

Hr.drs.J.van Lieshout, hr.drs.P.J.W.van Koningsbruggen, mw.drs.F.S.Boukes en hr.dr.A.N.Goudswaard, huisartsen.

Contact mw.drs.F.S.Boukes (f.boukes@nhg.org)

Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties

In het gedeelte van de richtlijnen over de postacute fase wordt geadviseerd veel te drinken en normale hoeveelheden calcium te gebruiken. Ik mis hier nog het advies om zo nodig een natrium- en eiwitarm dieet te gebruiken voor de preventie van nierstenen. Ook in het commentaar van de uroloog mis ik dit advies (2008:2442). Het is gebaseerd op de waarneming dat natrium de calciumexcretie doet toenemen. Dierlijk eiwit doet de calciumexcretie eveneens toenemen, evenals de urinezuurexcretie, terwijl de citraatexcretie afneemt. Taylor en Curhan schreven een overzicht over deze materie [1]. Alvorens dit dieet toe te passen dient men in de 24-uursurine de concentratie natrium, calcium, citraat, ureum en creatinine te bepalen en dat 3 maanden daarna opnieuw te doen om te zien wat het resultaat is. Ik besef goed dat er slechts weinigen zullen zijn die bereid zijn om een dieet te volgen voor de preventie van nierstenen. Wellicht is het advies alleen bestemd voor die personen die door recidiverende stenen gekweld worden tijdens vele pijnlijke perioden. Literatuur [1] Taylor EN, Curhan GC. Diet and fluid prescription in stone disease. Kidney Int. 2006;70:835-9. Gorssel, november 2008 Gert Vermeer

Collega Vermeer breekt een lans voor het volgen van een dieet als preventieve behandeling bij nierstenen. Hoewel wij dit niet bespreken in de samenvatting van de NHG-standaard 'Urinesteenlijden', komt dit wel uitgebreid aan de orde in de volledige tekst van de standaard, die terug te vinden is op www.nhg.org. Er is overigens nauwelijks goed vergelijkend onderzoek beschikbaar. Borghi et al. toonden in een gerandomiseerd onderzoek (199 patiënten met een eerste niersteen; follow-up 5 jaar) aan dat veel drinken beschermend werkt (urineproductie minstens 2 l per dag; kans op tweede steen 12 versus 27%) [1]. Daarnaast toonden Kok et al. aan dat een dieet rijk aan eiwit en zout zorgt voor een grotere uitscheiding van calcium, urinezuur en citraat, maar het is nooit bewezen dat een natrium- en eiwitarm dieet de kans op een recidiefniersteen verkleint bij patiënten met een eerste niersteenepisode [2]. Het door Vermeer aangehaalde artikel van Taylor en Curhan is vooral gebaseerd op pathofysiologische overwegingen en werpt geen nieuw licht op de zaak. Samengevat is er geen reden om aan patiënten in de huisartspraktijk een ander advies te geven dan veel te drinken om een eventueel recidief te voorkomen. Patiënten met recidiverende nierstenen (meerdere keren per jaar) of met stenen met een weinig voorkomende samenstelling worden verwezen naar een ter zake kundige uroloog of internist. Literatuur [1] Borghi L, Meschi T, Amato F, Briganti A, Novarini A, Giannini A. Urinary volume, water and recurrences in idiopathic calcium nephrolithiasis: a 5-year randomized prospective study. J Urol. 1996;155:839-43. [2] Kok DJ, Iestra JA, Doorenbos CJ, Papapoulos SE. The effects of dietary excesses in animal protein and in sodium on the composition and the crystallization kinetics of calcium oxalate monohydrate in urines of healthy men. J Clin Endocrinol Metab. 1990;71:861-7. Utrecht, december 2008 Nederlands Huisartsen Genootschap, afd. Richtlijnontwikkeling en Wetenschap, Utrecht Drs. Froukje S. Boukes, drs. Jan van Lieshout en dr. A.N. (Lex) Goudswaard, huisartsen