Ruggengraat van de zorg

De Wetenschappelijke Raad voor het Regeregingsbeleid pleit in zijn recente rapport ‘Kiezen voor houdbare zorg’ voor meer toekomstbestendige keuzeprocessen, scherpere politieke keuzes en sterker uitvoerend vermogen om collectieve zorg af te bakenen. In de dans om de protonencentra blijkt op al deze drie fronten belangrijke verbetering mogelijk (D6621). Selectiecriteria veranderden onderweg en prognoses waren niet toekomstbestendig. In plaats van de regie te nemen, schoven VWS en verzekeraars de verantwoordelijkheid door. In die zin is het protonendossier niet te veel, maar juist te weinig politiek, namelijk met onvoldoende afweging van de maatschappelijke belangen.

Hoe houden we de rug op tijd recht bij moeilijke beslissingen en wanneer buigen we mee? Die vraag zal steeds vaker gaan spelen wanneer we de snelle groei van de zorg in de hand willen houden. Sjoerd Repping, hoogleraar Zinnige Zorg in Amsterdam, zei hierover op 21 december 2021 in de NRC: ‘We hebben geen antwoord op de vraag wat je moet doen als een technologie hoopgevend is, maar er nauwelijks bewezen meerwaarde is.’ Rug recht houden dan! Uitzoeken en bewijzen voordat je grootschalig gaat implementeren.

'Eerst uitzoeken en bewijzen, dan pas grootschalig implementeren!'

Het contrast is groot met de twee fraaie gerandomiseerde studies die we in dit nummer bespreken (D6403; D6425). Deze bewijzen dat simpele trainingsprogramma’s 10 tot 20% reductie geven van onnodige laboratoriumaanvragen in ziekenhuis en huisartspraktijk. Waarom wordt er dan geen protonenoffensief geopend om deze effectieve interventies door heel Nederland te schieten? Waarom maken we geen grote buiging voor deze studies en implementeren ze met euro’s voor opschalingsprojecten, die snel worden terugverdiend? Hier blijft de rug helaas wel recht, er wordt niet geïmplementeerd en de vinger blijft op de knip.

‘Penny-wise but pound-foolish’ implementatiebeleid om jeuk van te krijgen. Gewoon dokteren aan die jeuk blijkt vaak al erg lastig (D6178). Maar met gewoon dokteren redden we het hier ook niet. Het vraagt goed bewijs, uitstekende communicatie, wetenschappelijke verenigingen die meebewegen, en financiële belangen die we op afstand kunnen houden. Jan Festen, de patiëntvertegenwoordiger in het panelgesprek over vitaminebepalingen (D6543), windt er geen doekjes om: ‘Kostenbesparing moet niet het doel zijn, dan voel ik mij niet gehoord en houd ik mijn rug recht om die labtest toch te krijgen.’ Dus, een nummer om eens goed voor te gaan zitten. U wilt toch ook een betere ruggengraat voor onze gezondheidszorg?