Rood, wit en blauw

Landkaartjes, ik kan er niet genoeg van krijgen. Heel vroeger deed ik met mijn zus een quizje over hoofdsteden in de oude Bosatlas van eind jaren 40. Afrika was nog vrijwel helemaal gekoloniseerd. Nu kijk ik met enthousiasme naar kaartjes over verschillen in praktijkvariatie. Maar wat is dat rare rode strookje in Noord-Holland vlak boven Amsterdam op het kaartje op pagina 495 (A5369)? Oeps, daar werk ik… Zou ik echt 3 tot 4 keer vaker patiënten laten opereren dan mijn gewaardeerde collega’s op Texel? En zelfs vaker dan die in Amsterdam, waar er 6 ziekenhuizen de strijd met elkaar aangaan? Snel kijk ik in mijn feedbackcijfers van het NIVEL over 2012 die van de week ook binnenkwamen. Gelukkig… wij verwijzen in onze praktijk al jaren aanzienlijk minder dan de landelijke norm. Wat moet ik hier nu weer mee? Ik ben net zo verward als toen ik op school van juffrouw de Graaf de verdeling van de veen- en zandgronden moest leren. Als we in onze praktijk minder verwijzen dan gemiddeld, moeten collega’s elders in de regio veel vaker verwijzen om dat weer een beetje te compenseren. Anders komen we nooit zo hoog uit. Of zouden al die Waterlanders buiten de huisarts om naar de specialist gaan om hun galblaas te laten verwijderen, hun hernia microchirurgisch te laten verwijderen of om hun nieuwe knie op te halen? De auteurs van het artikel hopen dat het meten van patiëntenuitkomsten inzicht geeft om de mate van overbodige zorg aan te pakken. Zou kunnen helpen, maar zou het percentage Waterlanders dat niet opknapt na een galblaasoperatie hoger zijn dan het percentage Texelaars? Nu hadden we onlangs wel een zeer somatiserende patiënt wiens galblaas verwijderd werd, terwijl wij als huisartsen wel konden voorspellen dat dat niet ging helpen, maar die mensen heb je vast op Texel ook.

Natuurlijk moeten we aan patiënten vragen of ze wel opknappen van ingrepen, pillen, ‘devices’, gesprekken en wat al niet meer. Als dat niet zo is moeten we er mee ophouden. We zijn er immers niet om producten te leveren maar om klachten te verhelpen. En natuurlijk moeten we meer uitleggen over het onnut van veel ingrepen. Maar het aanpakken van volstrekt onverklaarbare praktijkverschillen hoeft daar niet op te wachten. We kunnen die verschillen binnen regio’s gewoon op de agenda zetten. Op die van huisartsenverenigingen, van transmurale werkgroepen en op die van maatschappen.

Zo’n kaartje, dat moet u uit uw hoofd leren, net als vroeger, maar u moet er nu eindelijk ook met uw collega’s iets aan gaan doen.