Roken blijft dodelijk, ook als het een pijp is

Een statistische studie van de Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) laat een vergelijkbare verhoging van het sterfterisico door roken zien als onderzoeken van 40 jaar geleden. Ook het uitsluitend roken van een pijp of sigaren levert een duidelijk risico op (JAMA Intern Med. 2018; online 19 februari).

De onderzoekers van onder andere de FDA maakten gebruik van een prospectieve, longitudinale studie waarin van 357.420 Amerikanen het tabaksgebruik bekend was. In de jaren vanaf 1985 vulden burgers in verschillende jaarcohorten de gevalideerde vragenlijsten in. In combinatie met de gegevens uit het overlijdensregister tot 2011 berekenden de onderzoekers de effecten van roken op de sterfte en overlijden door tabaksgerelateerde oorzaken zoals longkanker en cardiovasculaire ziekten.

Het onderzoek levert geen schokkende nieuwe inzichten op. Het roken van sigaretten is nog steeds geassocieerd met een flinke stijging van het risico op overlijden. In deze studie hadden sigarettenrokers een 1,98 keer hoger sterfterisico dan niet-rokers en lag hun risico op sterfte aan vormen van kanker die met tabaksgebruik zijn geassocieerd, 4 keer hoger.

Dat de studie toch in JAMA Internal Medicine is gepubliceerd is waarschijnlijk vooral te danken aan de nauwkeurige bepalingen van het effect van het uitsluitend pijp of sigaren roken. De steekgroepsgrootte van exclusief pijp- of sigarenrokende Amerikanen was zeker niet enorm, met 531 actieve sigarenrokers en 1099 pijpgebruikers tegen 57.251 sigarettenrokers, maar het is volgens de auteurs voor die groepen wel een van de grootste studies tot nu toe.

De Amerikanen vonden bij sigarenrokers een 1,2 keer hoger sterfterisico, maar het gebruik van pijptabak gaf alleen een 1,58 keer hoger risico op dood door tabaksgerelateerde kankersoorten, zonder dat dit tot duidelijk hogere totale mortaliteit leidde. Eenzelfde verhoogde kans op overlijden door een tabaksgeassocieerde ziekte bestond ook voor mensen die vóór het invullen van de vragenlijst gestopt waren of niet meer op dagelijkse basis rookten.