Postoperatieve infectie door gecontamineerde propofol

Seven patients operated on in a period of two consecutive days in the Havenziekenhuis, Rotterdam, the Netherlands developed symptoms of sepsis following a relatively minor procedure. One patient developed fever and hypotension a few hours after surgery, and developed thrombocytopenia and leucopenia. Postoperative bleeding occurred as a result of the thrombocytopenia, necessitating further surgery. This patient developed serious multi-organ failure, and required prolonged intensive care treatment. The other six patients developed less serious infections, the main symptoms of which were fever, leucopenia, thrombocytopenia and impairment of liver- and kidney function. They recovered quickly. Bacteriological investigation revealed that the infection was caused by extrinsic contamination of the intravenous anaesthetic propofol with Klebsiella pneumoniae and Serratia marcescens. Due to the high risk of contamination of the lipid formulation of this preparation, the use of propofol requires the following measures: syringes should be used just once; vials should be punctured just once; and administration should take place within 12 h after opening the vial or the ampoule. Hygienic working methods are also of crucial importance.

Samenvatting

Zeven patiënten die binnen 2 dagen waren geopereerd in het Havenziekenhuis te Rotterdam vertoonden sepsisverschijnselen na een relatief kleine ingreep. Eén patiënt kreeg enkele uren post operationem koorts en hypotensie, en ontwikkelde trombocytopenie en leukopenie. Als gevolg van de trombocytopenie ontstond een nabloeding waarvoor heroperatie plaatsvond. Deze patiënt ontwikkelde vervolgens een ernstig multiorgaanfalen wat een langdurig verblijf op een Intensive Care noodzakelijk maakte. De andere 6 patiënten ontwikkelden een minder ernstig infectieus beeld waarbij koorts, leukopenie, trombocytopenie, lever- en nierfunctiestoornissen centraal stonden. Zij herstelden spoedig. Bacteriologisch onderzoek toonde aan dat de infectie veroorzaakt werd door de extrinsieke contaminatie van het intraveneuze anestheticum propofol met Klebsiella pneumoniae en Serratia marcescens. Het gebruik van propofol vraagt, vanwege het hoge contaminatierisico bij lipideformuleringen van het preparaat, om het eenmalig gebruik van injectiespuiten, het eenmalig aanprikken van flacons en om toediening binnen 12 h. Een hygiënische manier van werken is daarbij van cruciaal belang.