Is plasma van genezen covid-19-patiënten effectief bij patiënten die nog niet zijn opgenomen?

Achtergrond en het waarom van de studie

Patiënten die wegens covid-19 zijn opgenomen, lopen een reële kans op IC-opname of overlijden. Een behandeling die ziekenhuisopname of erger kan voorkomen bestaat nog niet. Gezien het te verwachten golfpatroon met stijgende en dalende incidentie van covid-19 en de bijbehorende druk op de ziekenhuisbedden, zou zo’n behandeling zeer welkom zijn. Plasma van genezen covid-19-patiënten kan een therapie zijn voor covid-19-patiënten die nog niet zijn opgenomen.

Uit eerder Nederlands onderzoek (ConCOVID), alsmede Indiaas en Argentijns onderzoek, bleek dat convalescent plasma niet tot een betere uitkomst leidt bij covid-19-patiënten die in het ziekenhuis zijn opgenomen. Hun ziektebeeld wordt op dat moment vooral bepaald door cytokinerelease en forse inflammatie, en minder door virusreplicatie. Gebleken is dat rond het moment van opname tot wel 80% van de patiënten al eigen antistoffen tegen SARS-CoV-2 gevormd heeft. Dit leidt tot de hypothese dat convalescent plasma vroeger in het ziektebeloop van covid-19 wél effectief kan zijn. De meeste baat kan verwacht worden bij mensen met een verhoogd risico op ziekenhuisopname en overlijden.

Vraagstelling

Verbetert een behandeling met convalescent plasma het ziektebeloop bij nog niet opgenomen covid-19-patiënten?

Opzet van het onderzoek

De CoV-Early-studie is een dubbelblinde, placebogecontroleerde studie waarin 690 patiënten met covid-19 die nog niet in het ziekenhuis zijn opgenomen, 1 op 1 worden gerandomiseerd naar toediening van plasma met of zonder neutraliserende anti-SARS-CoV-2-antistoffen. De toediening gebeurt in dagbehandeling, waarna de patiënt telefonisch wordt gevolgd. De primaire uitkomstmaat is de hoogste ziektescore op een 5-puntenschaal in de 28 dagen na plasmatoediening (1 = genezen op dag 7; 2 = niet genezen op dag 7; 3 = opgenomen in ziekenhuis; 4 = IC-opname; 5 = overleden). De deelnemers kunnen kiezen voor deelname aan substudies over snelheid van virusklaring, opbouw van immuniteit, longschade en geriatrische aspecten. De inclusiecriteria zijn: SARS-CoV-2-positief, minder dan 8 dagen klachten, en leeftijd ≥ 70 jaar óf 50-69 jaar met minstens één risicofactor óf ernstig immuungecompromitteerde patiënten van 18-49 jaar. Exclusiecriteria zijn: levensverwachting minder dan 28 dagen, ziekenhuisopname, voorgeschiedenis van ‘transfusion-related acute lung injury’ (TRALI) of gedocumenteerde IgA-deficiëntie. De criteria en risicofactoren zijn te vinden op de studiewebsite www.cov-early.nl.

Te verwachten resultaten

Wij hopen aan te tonen dat deze behandeling leidt tot minder ziekenhuisopnames, minder IC-opnames en minder overlijdens.

Aanmelden

De studie wordt gecoördineerd door het Erasmus MC en het LUMC en uitgevoerd met ondersteuning van Sanquin, het ministerie van VWS en ZonMW. De studie ging 12 oktober 2020 van start in het Erasmus MC; centra verspreid door heel Nederland zijn aan het opstarten. Patiënten kunnen zichzelf aanmelden via www.coronaplasmastudie.nl of www.cov-early.nl.

Geïnteresseerde ziekenhuizen en huisartsencentra kunnen zich aanmelden via dr. B.J.A. Rijnders, (b.rijnders@erasmusmc.nl) of dr. C. Rokx (c.rokx@erasmusmc.nl), die beiden hoofdonderzoeker zijn namens de CoV-Early-studiegroep.