Pinkhof Geneeskundig Woordenboek

Voor wie

Het Pinkhof Geneeskundig Woordenboek is alom bekend als hét Nederlandstalige woordenboek voor medische termen. Met zijn 53.000 trefwoorden is het een onmisbaar naslagwerk voor artsen en geneeskundestudenten, en verder voor iedereen die op de hoogte moet zijn van de betekenis of schrijfwijze van medische termen.

Wat staat erin?

Het medische vocabulaire dijt uit; in deze 12e editie van Pinkhof zijn ruim 6000 nieuwe trefwoorden opgenomen. Woorden als ‘fenylketonurie’ zijn nu ook te vinden onder het trefwoord ‘-urie’, samen met al die andere afwijkingen in de samenstelling van de urine. Hetzelfde geldt voor achtervoegsels als ‘-gen’, ‘-syndroom’ en ‘-symptoom’. En, zoals de redacteuren zelf al zeggen, nóg is de lijst niet compleet: een term als ‘hyperhomocysteïnemie’ – inmiddels in 143 artikelen in het NTvG gebruikt – is geen trefwoord in Pinkhof.

Niet alleen ons vocabulaire verandert, ook de spelling verandert. Het Engels heeft een grote invloed ons taalgebruik. Deze editie speelt daarop in met de ‘medische vaktaalspelling’, een alternatieve schrijfwijze die beter aansluit op het woordbeeld in het Engels en die in 2011 is toegelaten door de Nederlandse Taalunie. Verder geeft deze editie bij zo’n 2000 trefwoorden ‘taaltips’, hebben veel termen een klemtoonaanduiding gekregen en zijn sommige trefwoorden voorzien van een waarschuwing: ‘niet te verwarren met ...’. Ook nieuw zijn de vakgebiedslabels bij termen waarvan de betekenis verschilt per vakgebied.

Oordeel

De medische informatie in Pinkhof is weer helemaal bij de tijd. Zelfs een recentelijk ontstane term als ‘EHEC’ is met een uitgebreide beschrijving in deze editie opgenomen; dat is een compliment waard.

De vormgeving oogt vertrouwd. Wel vallen in de nieuwe Pinkhof de grijze vlakjes met witgedrukte termen op. Dat zijn termen waarmee het trefwoord verward kan worden, maar zonder die uitleg is de betekenis van deze ‘witte woorden’ niet duidelijk. Om de nieuwe informatie bij de trefwoorden ten volle te kunnen benutten, ontkom je er niet aan de ‘Aanwijzingen voor het gebruik’ te lezen. Een deel van die nieuwe informatie is overigens vooral iets voor fijnproevers.

Voor de doorsnee gebruiker was het misschien handiger geweest om alle informatie op het gebied van taal en spelling te bundelen in een aparte inleiding. Nu staat deze informatie verspreid onder profieltermen als ‘aaneenschrijven of los schrijven van delen van een woordsamenstelling’, ‘medische vaktaal’ en ‘spelling van namen van micro-organismen’.

En gaat het Tijdschrift nu de medische vaktaalspelling volgens Pinkhof hanteren? Nee, wij blijven vooralsnog de officiële spellingsregels van het Groene Boekje (Woordenlijst Nederlandse Taal) volgen. Maar auteurs mogen zich troosten met de gedachte dat ‘Glasgow-comaschaal’ op zich niet verkeerd gespeld is, ook al zal de redactie dit veranderen in ‘glasgowcomaschaal’. En voor wie in het Engels moet schrijven is er altijd nog Pinkhof Medisch Engels.

Aanbeveling

Naar verwachting zal deze editie weer de nodige jaren meekunnen. Het is nog steeds een prettig hanteerbaar boek, dat niet mag ontbreken in de boekenkast van de medicus. De toenemende digitalisering leidt wel tot de vraag of een gedrukte versie van het Pinkhof Geneeskundig Woordenboek veel gebruikt zal worden; deze 12e editie is immers ook digitaal beschikbaar. Een Pinkhof-app ligt dus voor de hand, al zijn veel lezers van het NTvG gehecht aan papier.