Pijnverpleegkundigen vinden pijn erger dan patiënt zelf

Een interessant onderzoek met een doordachte conclusie die mogelijk als krantenkop een verkeerde indruk kan geven.

Er moet namelijk in het achterhoofd worden gehouden dat het vragen naar de ernst van de pijn door middel van een pijnscore of door middel van een verbale schaal maar één dimensie is van de pijn.

De pijnscore is een middel om de pijnintensiteit te meten. Eventuele veranderingen in intensiteit (bijvoorbeeld na een interventie) kunnen hiermee aan het licht komen. Echter om te bepalen of een interventie om de pijn te behandelen ingezet moet worden zijn meerdere zaken van belang. Bijvoorbeeld of de patiënt zijn pijn acceptabel vindt en hoe hij functioneert bij de pijn van dat moment. De acute pijnverpleegkundige heeft ervaring met het uitvragen van pijn. Uit onderzoek blijkt namelijk dat patiënten vaak hun pijn als draaglijk aangeven, maar daarbij dan uitermate stil in bed blijven liggen omdat bewegen te pijnlijk is. Het is belangrijk om hier op door te vragen, omdat een goede pijnbehandeling, gebaseerd op pijn bij bewegen, complicaties kan voorkomen.
 

Overbehandeling van postoperatieve pijn zou volgens de onderzoeker mogelijk zijn. Het rigide uitvoeren van interventies puur op basis van de pijnscore zou dit inderdaad in de hand kunnen werken, echter dit wordt (nog) niet landelijk ondersteund. Bekend is dat pijn juist onderbehandelt wordt en het VMS veiligheidsprogramma PIJN is vanwege deze reden door de Nederlandse ziekenhuizen juist gestart om onderbehandeling tegen te gaan. In de adviezen die worden gegeven door het expertteam van het VMS veiligheidsprogramma PIJN wordt gevraagd naar de pijnintensiteit van de patiënt (middels het vragen van een pijnscore door middel van de Numeric Rating Scale) maar deze vraag dient gevolgd te worden door de vraag of deze pijn de patiënt belemmert bij het doorademen, ophoesten  en/of bewegen. Functionaliteit is dus ook belangrijk. Daarnaast is veiligheid een belangrijk item waar niet aan voorbij gegaan mag worden. Als blind wordt uitgegaan van een pijnscore met afkappunt van 4 (advies VMS veiligheid pijn), maar de patiënt heeft daarnaast een te hoge sedatiescore kan en mag niet zomaar een interventie (bijvoorbeeld het geven van een opiaat) plaatsvinden. Het blind volgen van een pijnprotocol alleen op basis van de pijnscore zou dus te rigide zijn. 

De beroepsverenigingen V&VN pijnverpleegkundigen en de Nederlandse Vereniging van Anesthesie Medewerkers ondersteunen het belang van het afnemen van pijnscores en het adequaat behandelen van pijn. Het blind volgen van een protocol alleen op basis van een enkele pijnscore mag nooit het doel op zich worden, maar zal als richting moeten worden gebruikt om behandeling op maat voor de patiënt te krijgen. 

Rianne van Boekel(secretaris V&VN pijnverpleegkundigen)

Eric de Roode (voorzitter commissie pijnbestrijding NVAM, lid expertgroep VMS veiligheid PIJN)