Piep, kraak, au…

Elk jaar worden er bij net zoveel patiënten nieuwe heupen of knieën geplaatst als er coronaire stents geplaatst worden: 36.000. Dat forse aantal gewrichtsvervangende operaties gaat volgens RIVM-onderzoekers oplopen naar zo’n 100.000 over twintig jaar (bl. 949). Stel je voor: jaarlijks 100.000 stents voor de bestrijding van hart- en vaatziekten, dat is er één voor elke inwoner van Alkmaar. Zouden we dat accepteren? Lijkt me niet.

De vraag naar nieuwe heupen en knieën neemt toe door veroudering en door de betere resultaten, waardoor jongere mensen geholpen kunnen worden. Overgewicht speelt mogelijk een rol, maar ook meer sport – goed tegen het overgewicht – zorgt voor meer artrose. Blijkbaar hebben we een ander idee over hartvaatziekten dan over minder levensbedreigende zaken als artrose. Bij de ene groep interveniëren we steeds meer door verandering van gedrag en bij de andere blijven we hangen in het technisch vervangen van onderdelen van het lijf.

Al veroorzaken hartvaatziekten sterfte, in tegenstelling tot artrose, de kwaliteit van leven is bij een forse artrose nogal beroerd. Voor pijnstilling hebben we alleen middelen waardoor je de kans loopt je maag, nieren of hart te beschadigen of middelen waardoor je misselijk wordt of in de war raakt… Als het helemaal niet gaat, zetten orthopeden er wel een nieuw gewricht in. Dat kunnen ze gelukkig steeds beter (bl. 942) en de kwaliteit van leven gaat na een operatie meestal flink vooruit, maar het traject als geheel blijft toch een betrekkelijk armzalige vertoning.

Technisch zijn gewrichtsvervangende operaties knap, maar zouden we niet moeten kijken of we de toename van artrose kunnen voorkomen?

We weten blijkbaar nog nauwelijks iets over preventie. In de CBO-richtlijn Heup- en knieartrose komt preventie van artrose helemaal niet aan de orde (zie www.ntvg.nl, zoeken op B39). Al vele jaren hebben we programma’s om hartvaatziekten te voorkomen. Kom op, onderzoekers! Ook dit probleem moet worden aangepakt. Artrose is blijkbaar de prijs van verouderen, maar is het ook onvermijdelijk? Moeten mensen meer sporten en wat moeten ze dan doen om overmatige ‘slijtage’ te voorkomen? Moeten gemeenten het bewegen bevorderen, scholen meer gymles geven en forensen niet gewoon op de fiets in plaats van in de auto (toch de kilometerheffing)?