Overgewicht is een onafhankelijke risicofactor voor hart- en vaatziekten

Overgewicht en obesitas worden in sterke mate geassocieerd met een verminderde gezondheid. Er bestaat echter geen zekerheid of een te hoog gewicht een onafhankelijke risicofactor is voor met name hart- en vaatziekten. In het gemiddeld 32 jaar gevolgde cohort van het ‘Chicago Heart Association detection project in industry’ werden tussen 1967 en 1973 39.522 mensen geïncludeerd. In de subgroep van 31-64 jaar werd onderzocht of er een onafhankelijke relatie bestaat tussen de ‘body mass index’ (BMI) en de morbiditeit en mortaliteit door hart- en vaatziekten op oudere leeftijd (> 65 jaar).1

Het onderzoek tijdens inclusie omvatte meting van BMI, bloeddruk en totaalcholesterol, elektrocardiografie en afname van een vragenlijst over roken en medische voorgeschiedenis. Vervolgens werd vanaf 1984 gekeken of patiënten klinisch-medische zorg hadden ontvangen aan de hand van de registratie van ziektekostenclaims, en werd de diagnose vastgesteld volgens criteria van de ‘International classification of diseases – clinical modification’ (ICD-9-CM). Tevens werden overlijdensgegevens opgevraagd. Mensen met een bekende cardiovasculaire aandoening dan wel diabetes mellitus of een BMI

Deelnemers werden ingedeeld in 5 strata van cardiovasculair risico (laag, matig, intermediair, matig verhoogd en hoog), afhankelijk van roken, bloeddruk en cholesterolconcentratie, en eventuele behandeling hiervoor. Deze strata werden weer onderverdeeld in 3 BMI-groepen: normaal (18,5-24,9 kg/m²), overgewicht (25-29,9 kg/m²) en obesitas (> 30 kg/m²). Hierdoor ontstonden in totaal 15 BMI-groepen. De analyse van het verband tussen BMI en cardiovasculaire morbiditeit en sterfte werd in een logistische regressie gecorrigeerd voor leeftijd, ras, opleiding in jaren en geringe ecg-afwijkingen. Ook werden systolische bloeddruk en cholesterolconcentratie geïncludeerd als continue variabelen om te beoordelen of het effect van BMI onafhankelijk was van deze variabelen.

De uitkomst van deze studie is dat een hogere BMI consistent een hoger risico meebrengt voor zowel cardiovasculaire ziekenhuisopname als cardiovasculair overlijden, onafhankelijk van de ernst van aanwezige overige risicofactoren (oddsratio maximaal 4,25). Tevens blijkt (niet verrassend) dat de kans om diabetes mellitus te krijgen eveneens sterk samenhangt met de BMI ten tijde van inclusie, onafhankelijk van de traditionele risicofactoren (oddsratio maximaal 11).

Hoewel er kritiek mogelijk is op de keuze en op het verkrijgen van de onderzochte variabelen, wordt dit gecompenseerd met grote aantallen en een lange follow-up. Deze studie is zonder twijfel een sterke aanwijzing dat overgewicht een onafhankelijke risicofactor is voor hart- en vaatziekten.