Relatie tussen overdrijving in academische persberichten en in nieuwsmedia

Overdreven gezondheidsnieuws

Onderzoek
Joop Schat
Francien G. Bossema
Mattijs E. Numans
Ionica Smeets
Peter Burger
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2018;162:D1936
Abstract

Rectificatie

De affiliatie van de eerste auteur was niet juist vermeld. Dit moet zijn:

LUMC, afd. Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde, Leiden.
Drs. J. Schat, wetenschapsstagiair (thans: anios, Alrijne Ziekenhuis, afd. Interne geneeskunde, Leiderdorp.)

Samenvatting

Doel

Bepalen hoe vaak pers- en nieuwsberichten overdrijvingen bevatten en onderzoeken waar in het traject tussen wetenschappelijke publicatie en nieuwsbericht deze overdrijving ontstaat.

Opzet

Retrospectieve kwantitatieve inhoudsanalyse.

Methode

We analyseerden persberichten over gezondheidsonderzoek die door de Nederlandse universiteiten en universitaire medische centra in 2015 waren uitgebracht (n = 129) en de aan die persberichten gerelateerde berichten in de nieuwsmedia (n = 185).

Resultaten

20% van de persberichten en 29% van de nieuwsberichten bevatten overdrijving van de conclusie of causale claim. Expliciet gezondheidsadvies werd indien aanwezig overdreven in 7% van de persberichten en in 10% van de nieuwsberichten. Wanneer het persbericht een overdrijving van de conclusie of causale claim bevatte, stond in 92% van de gerelateerde nieuwsberichten dezelfde overdrijving. Als de conclusie in het persbericht niet overdreven was, was 6% van de nieuwsberichten overdreven. De relatieve kans op overdreven nieuws bij een overdreven persbericht was 16,08 (95%-BI: 7,35-35,18). Bij overdreven persberichten hoorde vaker een nieuwsbericht. De relatieve kans op een nieuwsbericht bij een overdreven persbericht tegenover een niet-overdreven persbericht was 1,45 (95%-BI: 1,02-2,04).

Conclusie

Overdrijving in gezondheidsnieuws gaat sterk gepaard met overdrijving in het oorspronkelijke persbericht en komt voor bij meer dan 1 op de 5 artikelen. Het monitoren en zo nodig verbeteren van de nauwkeurigheid en juistheid van academische persberichten lijken een belangrijke stap om de kwaliteit van gezondheidsnieuws te verhogen.

Auteursinformatie

LUMC, afd. Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde, Leiden.

Drs. J. Schat, wetenschapsstagiair (thans: anios, Alrijne Ziekenhuis, afd. Interne geneeskunde, Leiderdorp.)

Universiteit Leiden, Leiden.

Onderzoeksgroep Science Communication and Society: F.G. Bossema, BSc, masterstudent; prof.dr.ir. I. Smeets, wetenschapsjournalist.

Mediastudies/Journalistiek en Nieuwe Media: dr. P. Burger, journalist.

LUMC, afd. Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde, Leiden en LUMC-Campus Den Haag.

Prof.dr. M.E. Numans, huisarts.

Contact prof.dr. M.E. Numans (m.e.numans@lumc.nl)

Belangenverstrengeling

Belangenconflict en financiële ondersteuning: I. Smeets is columnist voor een van de onderzochte kranten. Zij was niet betrokken bij het verzamelen, coderen en analyseren van de betreffende gegevens. Er zijn daarnaast mogelijke belangen gemeld bij dit artikel. ICMJE-formulieren met de belangenverklaring van de auteurs zijn online beschikbaar bij dit artikel.

Auteur Belangenverstrengeling
Joop Schat ICMJE-formulier
Francien G. Bossema ICMJE-formulier
Mattijs E. Numans ICMJE-formulier
Ionica Smeets ICMJE-formulier
Peter Burger ICMJE-formulier
Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties