Opsporing en diagnostiek van supraclaviculaire lymfekliermetastasen bij patiënten met aanwijzingen voor longkanker door palpatie, echografie en CT

To determine the diagnostic contribution of palpation, ultrasound, and CT in detecting supraclavicular lymph node metastases in patients presenting with clinical or radiological symptoms of lung cancer, with as a gold standard cytological investigation of an aspirate of ultrasound-detected enlarged lymph nodes.

Design

Prospective, multicentre.

Method

In a blinded setting, 117 consecutive patients with clinical or radiological symptoms of lung cancer underwent palpation, ultrasound and CT of the supraclavicular regions. Fine needle aspiration cytology was performed in patients with supraclavicular lymph nodes with a short axis > 5 mm detected during ultrasound investigation. Sensitivity of palpation, ultrasound and CT was compared by means of the McNemar test. The relation between palpability and size of lymph nodes metastases was assessed by applying logistic regression.

Results

Supraclavicular metastases were diagnosed cytologically in 30/117 (26) patients; 8/26 (31) patients with small cell lung cancer and 22/91 (24) with non-small cell lung cancer. The sensitivity of ultrasound and CT (0.83) in the detection of supraclavicular metastases was significantly higher than of palpation (0.33). To have a 50 chance of being palpable, metastatic lymph nodes had to have a diameter of at least 22.3 mm. TNM stage was changed in 3/91 patients and further invasive diagnostic procedures were prevented in 11/91 patients with non-small cell lung cancer by proving non-palpable supraclavicular metastases.

Conclusion

In 26 of patients presenting with clinical or radiological symptoms of lung cancer, supraclavicular metastases were detected by ultrasound. Ultrasound and ultrasound-guided fine needle aspiration cytology of supraclavicular lymph nodes deserve a place early in the diagnostics and staging of patients suspected of lung cancer.

Ned Tijdschr Geneeskd 2005;149:189-95

Samenvatting

Doel

De diagnostische bijdrage bepalen van palpatie, echografie en CT bij de detectie van supraclaviculaire lymfekliermetastasen bij patiënten die zich presenteerden met klinische of radiologische tekenen van longkanker, met als gouden standaard cytologisch onderzoek van een aspiraat van echografisch vergrote klieren.

Opzet

Prospectief, multicentrisch onderzoek.

Methode

Bij 117 opeenvolgende patiënten met klinische of radiologische tekenen van longkanker werden de supraclaviculaire regio’s geblindeerd onderzocht middels palpatie, echografie en CT. Bij patiënten met een supraclaviculaire lymfeklier met een echografisch korte as van > 5 mm werd een cytologische aspiratie verricht. De sensitiviteit van palpatie, echografie en CT werd vergeleken met behulp van de McNemar-toets. Logistische regressie werd toegepast om de relatie tussen de palpabiliteit en de grootte van de lymfekliermetastasen te bepalen.

Resultaten

Supraclaviculaire metastasen werden cytologisch bewezen bij 30/117 (26) patiënten; 8/26 (31) patiënten met kleincellige longkanker en 22/91 (24) met niet-kleincellige longkanker. De sensitiviteit van echografie en CT (0,83) in het opsporen van supraclaviculaire metastasen was significant hoger dan van palpatie (0,33). Pas bij een diameter van tenminste 22,3 mm bestond er een kans van 50 dat een lymfeklier met metastering gepalpeerd werd. Door het aantonen van niet-palpabele supraclaviculaire metastasen veranderde het TNM-stadium bij 3/91 patiënten en werden verdere invasieve diagnostische procedures voorkómen bij 11/91 patiënten met niet-kleincellige longkanker.

Conclusie

26 van de patiënten die zich presenteerden met klinische of radiologische tekenen van longkanker had echografisch aantoonbare en bewezen supraclaviculaire metastasen. Echografie en echografisch geleide cytologische aspiratie van supraclaviculaire lymfeklieren verdienen een plaats vroeg in de diagnostiek en stagering van patiënten met longkanker.

Ned Tijdschr Geneeskd 2005;149:189-95