Opium: een oude geschiedenis

Toen Telemachus, de zoon van Odysseus, zijn vaders vriend koning Menelaüs in Sparta opzocht, werden herinneringen opgehaald aan de Trojaanse oorlog en de dood van Odysseus. Het maakte Telemachus uiterst terneergeslagen en verdrietig, totdat de schone Helena, de vrouw van Menelaüs, om wie de oorlog begonnen was, hem wijn aanbood waarin zij een medicijn had opgelost, de nepenthes, die kwaad en verdriet deed vergeten. Het is een mythologisch wonderkruid uit Egypte dat verlossing en vergetelheid bracht. Telemachus‘ verdriet, zo schrijft Homerus in het vierde boek van de Odyssee, wordt een etmaal gestild.

Veel uitleggers denken dat het opium is geweest dat euforie bracht waar verdriet heerste. De antieke wereld kende die eigenschappen en beschreef ze in geneeskundige verhandelingen. De papaverteelt van het Midden-Oosten leverde de ruwe grondstof die in dranken werd opgelost en wellicht speelde opium een rol in de extatische godencultus van Egypte en in…