Op de barricaden?

Nog nooit heeft het NTvG zo’n activistische cover gehad als dit kerstnummer. Koude wintermaanden, dan moet je toch allemaal lekker rond de kachel kruipen en een beetje chillen met een mooi lifestyleblad met een gevaarloze inhoud? Wij dachten dat we dat maar eens anders moesten doen. Niet dat u allemaal strijdliederen zingend Den Haag moet gaan bestormen, maar dokters dokteren nu eenmaal in een maatschappelijke context. De meesten van ons zien de lichamelijke en psychische gevolgen van leefstijl, obesitas, tabaks- en alcoholverslaving, maatschappelijke ongelijkheid en laaggeletterdheid. Niet dat de dokter zelf al die problemen moet oplossen, maar naar ons idee helpt het als artsen én artsenorganisaties in maatschappelijke debatten hun stem en vooral de feiten duidelijker laten horen. In een tijd van ‘fact-free politics’ en allerhande meninkjes zijn wetenschappelijke feiten over de maatschappelijke oorzaken van aandoeningen onontbeerlijk. Experts moeten durven zeggen dat zij de experts zijn en dat het buitengewoon verstandig is als er wel naar hen wordt geluisterd.

In het afgelopen jaar hebben we dus in de kolommen van dit eerbiedwaardige tijdschrift veel aandacht besteed aan de maatschappelijke oorzaken van veelvoorkomende aandoeningen. Zo hadden we een uitgebreide serie over roken en bundelden we die een prachtige bundel (die u nog steeds kunt aanvragen), en de Vereniging NTvG schaarde zich als eerste artsenorganisatie achter de strafzaak tegen de tabaksfabrikanten. De NTvG Dag – begin november – met als thema ‘Mij’n zorg’, over maatschappelijke verantwoordelijkheid, trok een volle zaal.

In dit speciale nummer kunt u onder andere verschillende bijdragen aan die dag lezen van bevlogen dokters die barricaden op zijn gegaan, zoals Nico van der Lely tegen alcoholgebruik door jeugdigen (D2244), Tjeerd de Faber tegen consumentenvuurwerk (D2249) en Maurits de Brauw tegen obesitas (D2356). Maar als tegenwicht is er ook een mooie klinische les waarin Eline van der Valk et al. oproepen eerst diagnostiek te doen als een dikke patiënt op het spreekuur komt en niet meteen de sportschool te adviseren (D2310). U kunt zich onder de kerstboom vermaken met artikelen over enthousiaste initiatieven voor leefstijlprogramma’s in de eerste lijn (D2297 en D2381), maar ook met verhalen over de grenzen van wat de huisarts vermag (D2311 en D2416). We zochten uit wat studenten, aiossen, dokters en andere hulpverleners vinden van hun maatschappelijke verantwoordelijkheid. Dat viel ons hartstikke mee: van student tot ervaren dokter wil de meerderheid iets aan leefstijl doen en neemt ze zich zelfs voor naar de politiek te stappen om dingen voor elkaar te krijgen (B1446).

Er zijn relatief weinig dokters actief in de gemeentelijke of landelijke politiek (C3743), maar ze zijn er nog steeds (D2423). En ze waren er in het verleden ook. Els Borst kent iedereen nog wel (D1888), maar wie weet nog wie Arie Querido, Chris Mol of Piet Muntendam waren (D2343)?

Knoop de goede raad van Martijn Katan in uw oren: de politiek luistert naar ons (B1445)! U bent niet machteloos.

Veel plezier, fijne feestdagen en een gezond en vrolijk 2018.