Waarom dit onderzoek?
Het hanteren van absolute streefwaarden voor bijvoorbeeld bloeddrukbehandeling gaat voorbij aan epidemiologische bewijslast (die sterker is voor bloeddrukverlaging dan voor streefwaarden) en aan individuele patiëntkenmerken (zoals comorbiditeit, therapieresistentie, voorkeur van de patiënt). Dit kan leiden tot overbehandeling. Het alternatief is een kwaliteitsindicator die genuanceerder is dan een…
Blindstaren op behandeldoelen
Ik ben het volledig met collega Smulders eens dat het blindstaren op behandeldoelen, ook al zijn deze genuanceerd, tot riskante effecten kan leiden. Toch wil ik een aantal kanttekeningen plaatsen.
Uit zijn artikel en ook niet uit het oorspronkelijke artikel van Kerr et al. kan ik afleiden of, en zo ja in hoeverre, de onderzochte klinieken ook allemaal de "genuanceerde" behandeldoelen hebben nagestreefd. Integendeel, zij leken meer de toen geldende richtlijnen van de JNC7 en ADA strikt te hebben opgevolgd (namelijk streven naar <130/80mmHg, zonder bodemwaarde). Gemeten naar de door Kerr (achteraf) ontworpen kwaliteitscriteria blijkt nu dat gemiddeld 8% van de patienten werden overbehandeld (niet vermeld wordt of zij hiervan ongunstige effecten ondervonden). Overbehandeling in die zin is dus niet meer dan een kwestie van definitie op basis van huidige inzichten, terwijl deze "overbehandeling" indertijd werd beschouwd als indicator van goede zorg (immers hoe lager hoe beter). Het probleem lijkt vooral te zitten in het feit dat de nieuwe inzichten niet altijd direct kunnen worden vertaald in nieuwe richtlijnen.
De toekomst zal moeten uitwijzen of aanpassing van deze richtlijnen ook voordelen gaat bieden voor de patient in termen van minder bijwerkingen door polyfarmacie en reductie van cardiovasculaire complicaties. Blindstaren op "genuanceerde" kwaliteitsindicatoren houdt immers niet alleen het risico in van over-, maar ook van onderbehandeling.
Henk Koopman, waarnemend huisarts