Onrust over de veiligheid van bupropion als middel om te stoppen met roken onterecht

Opinie
E.J. Wagena
L. de Graaf
N.H. Chavannes
A.C. van Grootheest
C.P. van Schayck
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2001;145:1489-92
Abstract

Zie ook het artikel op bl. 1492.

Bupropion werd in december 1999 door het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen onder de merknaam Zyban in Nederland geregistreerd voor de indicatie ‘hulpmiddel bij het stoppen met roken’.1 Nederland was met deze registratie het eerste land binnen de Europese Unie. In tegenstelling tot in bijvoorbeeld Groot-Brittannië is bupropion in Nederland alleen op recept verkrijgbaar en wordt het niet vergoed door de ziektekostenverzekeraars. Registratie van bupropion als antidepressivum vond het eerste plaats in de Verenigde Staten. In 1985 werd bupropion daar geregistreerd als antidepressivum onder de merknaam Wellbutrin en sinds 1997 is het in de Verenigde Staten verkrijgbaar als ‘hulpmiddel bij het stoppen met roken’. Sinds de registratie zouden er volgens de fabrikant wereldwijd ongeveer 17 miljoen patiënten bupropion hebben gebruikt als antidepressivum en 5 miljoen als antirookmiddel. Bupropion is het eerste middel voor de indicatie ‘stoppen met roken’ dat geen nicotine…

Auteursinformatie

Universiteit Maastricht, capaciteitsgroep Huisartsgeneeskunde, Postbus 616, 6200 MD Maastricht.

E.J.Wagena, gezondheidswetenschapper; N.H.Chavannes, arts; prof.dr. C.P.van Schayck, epidemioloog.

Stichting Landelijke Registratie Evaluatie Bijwerkingen (LAREB), Tilburg.

Mw.drs.L.de Graaf, apotheker; A.C.van Grootheest, arts.

Contact E.J.Wagena (edwin.wagena@hag.unimaas.nl)

Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties

Bussum, augustus 2001,

Wagena et al. (2001:1489-92) wijzen er terecht op dat aan de informatie over het middel bupropion zou moeten worden toegevoegd dat het niet met antidepressiva moet worden gecombineerd. De terughoudendheid van de fabrikant zou zijn ingegeven doordat men het middel ‘liever niet in de hoek van de antidepressiva’ wil zien. Aangezien bupropion al jaren in de Verenigde Staten wordt gebruikt als antidepressivum (onder de handelsnaam Wellbutrin) is deze vermeende terughoudendheid moeilijk te begrijpen.

Het middel heeft een lange geschiedenis. Het eerste patent dateert van 1974. In 1985 volgde voor het eerst een handelsvergunning in de VS, en al een halfjaar later werd het tijdelijk uit de handel genomen wegens een hoge incidentie van ‘grand mal’-insulten bij een dagdosis van 450 mg. Na terugbrengen van de dagdosis tot 300 mg werd het weer verkrijgbaar gesteld.1 Op deze dosis was ongeveer 1 op de 1000 patiënten slachtoffer van een epileptisch insult. Het middel werd echter nooit in Europa als antidepressivum geïntroduceerd.

Pas nu, vele jaren na de Amerikaanse introductie, heeft men het middel voor een nieuwe indicatie onder een andere handelsnaam (Zyban) in de VS en kort daarop ook in Europa laten registreren. Dit betreft echter een tablet met vertraagde vrijzetting met dezelfde dagdosis van 300 mg. Onlangs zou men ook ‘ontdekt’ hebben dat het uitermate geschikt is als vermageringsmiddel. Nergens vindt men echter enige verwijzing naar de nauwe chemische verwantschap van bupropion met het beruchte vermageringsmiddel diëthylpropion (ook aangeduid als amfepramon), dat wegens gewennings- en verslavingsproblematiek al lang geleden van het toneel is verdwenen.

Al deze middelen, inclusief methyleendioxymetamfetamine (MDMA; ‘ecstacy’), zijn gesubstitueerde amfetaminen met een onderling vergelijkbaar bijwerkingenpatroon.2 Argeloze voorschrijvers en patiënten laten zich door deze welhaast kameleontische presentatie misleiden. Ook ten aanzien van de historie van het middel zou meer openheid gewenst zijn.

L. Offerhaus
Literatuur
  1. Bupropion for depression. Med Letter 1989;31:97-8.

  2. Gysling E. Nebenwirkungen Aktuell - Amfebutamon (Bupropion). Pharma-Kritik 2001;4:13-4.