Onder druk

Ze is 14 en zit in de tweede van de middelbare school. Vandaag komt ze op controle voor haar ADHD-medicatie. Als ik haar vraag hoe ze ervoor staat op school, antwoordt ze ‘matig’. De inspanning die ze ervoor moet leveren is enorm. Ze krijgt huiswerkbegeleiding, extra bijles en maakt elk weekend een agendaplanning met haar ouders. Maar daarmee redt ze het eigenlijk net niet.

Zo zijn er meer kinderen. Een 12-jarige brugklasser die sinds kort niet meer naar school gaat. Angst en paniek voeren de boventoon bij de aanblik van zijn schoolgebouw. Voetballen lukt gelukkig nog wel, zo blijft hij wel in contact met vriendjes. Ik kan zo nog wel doorgaan.

'We zitten er bovenop en dat begint al op de basisschool'

Kinderen met bijles op de basisschool zijn geen uitzondering en huiswerkinstituten zijn tegenwoordig in de school aanwezig. Een ding hebben al deze kinderen gemeen: machteloze ouders. Iedereen heeft een mening over hoe zij het zouden moeten aanpakken, meestal zijn het variaties op: ‘Pak `m op en breng hem naar school. Ik zou het wel weten!’

Probeer het eens concreet te maken. Hoe ga je een middelbare scholier tegen zijn zin op school krijgen? Elke ouder wil natuurlijk graag dat zijn of haar kind een diploma haalt, en bij voorkeur zo hoog mogelijk. Maar wat is hoog? Er is een overwaardering voor theoretisch leren ten koste van praktisch leren.

We zitten erbovenop en dat begint al op de basisschool. Powerpoints van spreekbeurten over de cavia worden gezamenlijk voorbereid. Maar waarom? Hoe erg is het als het misgaat? Daar is die spreekbeurt toch ook voor bedoeld, leren hoe je presenteert bijvoorbeeld. Op de middelbare scholen worden bijlessen en examentrainingen gegeven, want het ‘moet’ lukken. De hooggespannen verwachtingen na de gedane investeringen leiden te vaak tot teleurstelling en gevoel van falen, soms bij het kind en soms bij de ouder. Of bij beiden.

Maar met al die aandacht ontnemen we onze kinderen de mogelijkheid om teleurstelling en mislukking te verdragen, terwijl deze vaardigheden bijdragen aan het ontwikkelen van mentale weerbaarheid. Elke opgroeifase kent zo kritische periodes, waarin kinderen zonder grote consequenties leren omgaan met ongemak en frustratie, en hun incasseringsvermogen vergroten. Je moet kinderen dit niet onthouden. Want verderop in het leven past het niet meer zo goed, puberen op je dertigste is ongemakkelijk.

De ouders van de beschreven kinderen weten inmiddels wel beter. Verwachtingen loslaten, naast je kind gaan staan en vertrouwen uitspreken dat zij er op hun manier gaan komen. Ook al lijken alle seinen op rood te staan. Dat is pas moeilijk. Ik neem mijn pet voor ze af.