Obesitas risicovoller bij jonge patiënt met covid-19

Steeds meer studies tonen aan dat covid-19 ernstiger verloopt bij patiënten met obesitas, ook na correctie voor comorbiditeit. Vooral voor relatief jonge patiënten (< 65 jaar) met covid-19 vormt obesitas een belangrijke risicofactor voor mortaliteit, blijkt uit 2 retrospectieve Amerikaanse onderzoeken.

In 2 New Yorkse ziekenhuizen bekeken onderzoekers de dossiers van alle volwassen patiënten met covid-19 die in de periode 10 maart-24 april 2020 via de SEH werden opgenomen (n = 2466, mediane leeftijd 67 jaar) (Ann Intern Med. 2020;M20-3214). Van deze patiënten telden de onderzoekers het aantal dagen tot aan ofwel intubatie, ofwel overlijden (dus zonder intubatie) of ontslag. Intubatie vond plaats bij 22% van de patiënten en overlijden zonder intubatie bij 25%, terwijl 51% met ontslag kon zonder geïntubeerd te zijn geweest. De overige 2% lag op 10 juni 2020 nog niet-geïntubeerd in het ziekenhuis.

De relatie tussen BMI en de uitkomstmaat (intubatie of overlijden) bleek J-vormig te zijn: het minimum lag bij een BMI van 30, patiënten met ondergewicht of obesitas hadden meer risico op intubatie of overlijden. Deze J-vormige relatie bleef in stand na correctie voor leeftijd, geslacht, etniciteit, comorbiditeit en roken, hoewel het verschil alleen significant was voor patiënten met een BMI ≥ 40 (hazardratio ten opzichte van BMI 25-30: 1,6; 95%-BI: 1,1-2,1).

Ook een andere Amerikaanse studie vond een J-vormige relatie tussen BMI en mortaliteit ten gevolge van covid-19 (Ann Intern Med. 2020;M20-3742). In deze studie keken de onderzoekers retrospectief naar de dossiers van leden van Kaiser Permanente Southern California, een geïntegreerd gezondheidszorgsysteem met zowel klinische als poliklinische data. In de periode 13 februari-2 mei 2020 kregen daar 6916 patiënten covid-19 (mediane leeftijd 49 jaar), van wie er 206 overleden (3,0%). Het risico op overlijden nam met de tijd af, waarschijnlijk doordat ook minder zieke mensen een diagnose kregen. Na correctie voor meerdere factoren, bleken hogere leeftijd en BMI samen te hangen met het overlijdensrisico, waarbij de relatie tussen BMI en mortaliteit J-vormig was, met een significant verhoogd risico bij BMI ≥ 40 (BMI 40-44, aangepaste oddsratio (aOR): 2,68 (1,43-5,04); BMI ≥ 45, aOR 4,18 (2,12-8,26)).

Nadere analyse toonde aan dat een hogere BMI vooral voor jongere patiënten (de New Yorkse studie gebruikte < 65 jaar als afkappunt, de Californische studie < 60 jaar) gerelateerd was aan een toegenomen risico op intubatie of overlijden. Bij oudere patiënten was dit verband er niet, waarschijnlijk omdat in die leeftijdsgroep overige comorbiditeit en kwetsbaarheid een grotere rol spelen. Mogelijk geldt dit ook voor patiënten zonder covid-19, maar dat is niet onderzocht.

Nu het openbare leven in veel landen weer hervat is, is het voor relatief jonge mensen met (morbide) obesitas verstandig om de sociale afstand zeer strikt in acht te nemen. Bovendien toont de covid-19-epidemie de noodzaak om de obesitasepidemie beter aan te pakken.