Nog beter bij kennis

Gaat het NTvG veranderen nu het bestuur van de Vereniging Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde het heeft aangedurfd mij, een niet-klinische dokter, als hoofdredacteur te benoemen? Natuurlijk, maar die veranderingen zullen net als de afgelopen jaren geleidelijk gaan. Bovendien is de geneeskunde zo breed dat iedere hoofdredacteur, uit welk vakgebied dan ook, een breed samengestelde hoofdredactie en sectieredactie nodig heeft. Dat verandert niet.

Wel zullen we nog vaker actief gaan zoeken naar de belangrijke feiten en verschillende gezichtspunten die nodig zijn om keuzes te kunnen maken in de dagelijkse praktijk. Daarom kozen we ook al eerder voor achtergrondverhalen zoals die over griepvaccinatie en darmkankerscreening. Wetenschappelijk bewijs wordt graag gebruikt om beslissingen te ondersteunen wanneer het zo uitkomt, maar aan het einde van de dag worden beslissingen toch vaak op heel andere gronden genomen. Waarom wijkt een minister af van een advies van de Gezondheidsraad? Daar moeten andere argumenten achter zitten dan de wetenschappelijke, want die had de Gezondheidsraad nu net zo mooi uitgezocht. Wie en wat bepaalt dat er gekozen wordt voor het politieke belang en niet voor het publieke belang?

Wat zijn opinies waard van onderzoekers die hun carrière te danken hebben aan de kankerscreening? Hoe zuiver is de kritiek van pathologen op het nieuwe bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker met de HPV-test? Hebben zij niet een groot belang bij het behoud van de huidige screening? Hoe kan het dat na jarenlang debat over het nut van de griepprik die lekeninformatie nog steeds uitermate omfloerst en mistig wordt gebracht? Hebben we de echte feiten niet of zijn we bang dat iedereen thuis blijft als het overzichtelijk wordt? Ook richtlijnen schieten vaak hun doel voorbij met te veel pagina’s tekst en vage formuleringen om maar zo veel mogelijk slagen om de arm te houden.

Er is veel medisch bewijs, maar als je het probeert weer te geven in simpele voors en tegens blijkt er toch wel veel te ontbreken. Ook ligt er nu een te grote nadruk op de gunstige effecten van behandelingen. Dat leidt tot onbalans. Bij geïnformeerde keuzes horen ook de nadelen van medisch handelen en artsen zouden dan niet kritiekloos de richting hoeven te volgen die de lange arm van farma en haar waterdragers aangeeft (www.bmj.com/campaign/statins-open-data). Naast alle klinische én praktische informatie willen we vooral dat laten zien.