Op 9 oktober verscheen het persbericht vanuit het Karolinska Instituut in Stockholm dat de Nobelprijs in Fysiologie of Geneeskunde in 2000 gegeven werd aan de Zweed Carlsson, de Amerikaan Greengard en de van oorsprong Oostenrijkse, maar tot Amerikaan genaturaliseerde onderzoeker Kandel. Alledrie grote namen op het gebied van de neurowetenschappen. Met de toekenning van de prijs wordt het voortschrijdend inzicht in de werking van onze hersenen beloond. Een opsteker voor de fundamentele neurowetenschappen, maar ook voor de toepassing van die kennis in geneeskundig handelen. Echter, de onderbouwing van zijn keuze, zoals het Nobelcomité die in zijn persbericht verwoordt, vind ik op punten gekunsteld en als geheel nogal warrig. Het is natuurlijk niet zo dat de drie onderzoekers de Nobelprijs kregen voor het feit dat zenuwcellen niet elektrisch, maar met moleculen communiceren, via synaptische spleten, en dat neurotransmitters het denken mogelijk maken.1 In 1936 deelden Dale en Loewi echter al…
Nobelprijs Fysiologie of Geneeskunde 2000 voor onderzoek van de signaaltransductie in het zenuwstelsel
- The three Nobel laureates Arvid Carlsson, Paul Greengard and Eric Kandel have made pioneering discoveries concerning slow synaptic transmission between neurons. As common theme, for which the Nobel Prize in Physiology or Medicine for 2000 is given, the Nobel Assembly chose ‘signal transduction in the nervous system’. The work of Carlsson led to the discovery of dopamine as transmitter in the brain and opened the way for the development of the levodopa therapy of patients suffering from Parkinson's disease. His later work concentrated on the dopamine hypothesis of schizophrenia and the rationale for the mechanism of action of antipsychotics. Greengard pioneered the field of receptor-mediated phosphorylation and dephosphorylation of brain proteins. He was the first to describe the cyclic-AMP-dependent protein kinase in the brain and the activation of this kinase following dopamine receptor activation. A substrate enriched in cells that bear dopamine receptors is ‘dopamine- and cyclic-AMP-regulated phosphoprotein’ (DARPP-32). Phosphorylation by the cyclic-AMP-dependent kinase influences its protein phosphatase inhibiting capacity and, as such, DARPP-32 is an important ‘feed-forward activator’ in the dopamine signal transduction cascade. Kandel received the prize for his contributions to our understanding of the neural substrate of learning and memory. Most of his work was carried out in the sea slug Aplysia in which he was able to relate three psychologically defined forms of learning - habituation, sensitisation, and classical conditioning - to subcellular processes and intercellular signalling. Kandel is known all over the world for his eminent textbook Principles of Neural Science which inspired generations of young neuroscientists. It seems that it is not so much the signal transduction that joins these laureates but their outstanding conceptual approach to, in fact, three different themes of the neurosciences during the second part of the last century.
Reacties