Nieuwe middelen – hogere eisen

De grote lijn: veelvoorkomende ziekten als diabetes, maar bijvoorbeeld ook hartfalen en hypertensie, worden van oudsher behandeld met middelen waarmee we denken goede ervaringen te hebben. Deze middelen zitten rotsvast in onze pen en zijn ook nog eens bijna gratis verkrijgbaar: fijn voor de minister en de verzekeraars.

Dan komen de farmareuzen met hun nieuwe pillen en poeders. Volksziekten zijn natuurlijk aantrekkelijk voor de aasgieren van het zorgstelsel en ons wantrouwen is groot. We fileren hun megatrials tot de graat en daarbij komen natuurlijk terechte bedenkingen en tekortkomingen naar voren. In de tussentijd vergeten we gemakshalve dat de bewijskracht van de middelen die we al decennia voorschrijven bij lange na niet in de buurt komt van wat we inmiddels uit trials met nieuwe middelen weten.

Voorheen had ik nooit zo’n probleem met hoe dit ging. Vertrouwdheid was goed en de farma slecht. Maar soms twijfel ik. Decennialang ingesleten behandelingen blijken soms nutteloos of zelfs schadelijk. En qua financiële belangen zijn de verzekeraars een tweede machtige partij geworden met precies het tegenovergestelde belang als dat van de farma: behandelingen zo goedkoop mogelijk houden. Vlak hun lobby ook niet uit!

Hoe vertaalt zich dit in het NTvG van deze week? De nieuwe, dure diabetesmedicijnen moeten van het NHG over een heel hoge lat springen om in hun richtlijn te komen (D2962). Leg je die lat op een wat lager, maar nog steeds heel redelijk niveau, dan hebben sommige van die middelen gewoon heel goede papieren (D3702). Oude pillen daarentegen blijken, niet voor het eerst trouwens, een toename van het risico op hartinfarcten en sterfte te geven (D3444). Erik Serne zet het allemaal op een rijtje (D3494) en als je zijn betoog leest, dan vraag je je af of we goed bezig zijn. Om in skischansspringtermen te spreken: de nieuwe, rijkelijk gesponsorde atleten springen het verst, maar de jury waardeert de uitvoering consequent af. De regerend kampioenen van weleer kijken vanaf hun – eveneens gesponsorde – plaatsen op de eretribune genoegzaam toe…