Myotoxiciteit en rhabdomyolysis ten gevolge van statinen

- Rhabdomyolysis is a rare but potentially fatal complication associated with the use of cholesterol synthesis inhibitors (statins).

- The complication can develop in susceptible patients and with the concomitant use of medications that impede the biodegradation of statins, for example, biotransformation via the cytochrome P450 system.

- This may result in the plasma and tissue concentrations of statins, and their active metabolites, increasing to levels that are toxic for striated muscle.

- Myopathy is present when plasma activity levels of creatinine kinase are raised to in excess of 10 times the upper limit of the normal value.

- Muscular complaints which may be indicative of myotoxicity and subsequent myopathy are present in 1-7 of statin users. Albeit to varying degrees, all statins can induce myotoxicity especially at high dosages.

- Rhabdomyolysis was clearly more prevalent under cerivastatin users than the users of other statins and was therefore recently withdrawn from the market.

- Statins should be withdrawn immediately if myopathy is suspected. Prompt withdrawal may prevent rhabdomyolysis.

Samenvatting

- Rhabdomyolysis is een zeldzame, doch potentieel dodelijke bijwerking van cholesterolsyntheseremmers (statinen).

- De bijwerking kan optreden bij daarvoor gevoelige personen en bij gelijktijdig gebruik van andere geneesmiddelen die de afbraak van een statine verhinderen, bijvoorbeeld via de biotransformatie door het cytochroom-P450-systeem.

- Hierdoor kunnen de plasma- en weefselspiegels van een statine en van eventuele actieve metabolieten daarvan toenemen tot waarden die toxisch zijn voor dwarsgestreept spierweefsel.

- Van myopathie is sprake als de creatinekinaseactiviteit in plasma verhoogd is tot tenminste 10 maal de bovengrens van de normaalwaarde.

- Spierklachten die kunnen wijzen op myotoxiciteit en daaruit voortvloeiende myopathie komen voor bij 1-7 van statinegebruikers. De kans op myotoxiciteit is niet bij alle statinen even hoog, doch is bij elke statine aanwezig, vooral bij hoge doseringen.

- De frequentie van rhabdomyolysis in relatie tot cerivastatinegebruik bleek beduidend hoger dan bij andere statinen, reden waarom cerivastatine onlangs uit de handel is genomen.

- Bij vermoeden van myopathie dient men het gebruik van statinen direct te staken. Dit kan de ontwikkeling van rhabdomyolysis mogelijk voorkomen.