Myositis als 'radiatie-recallfenomeen' na palliatieve chemotherapie met carboplatine-gemcitabine voor niet-kleincellig longcarcinoom

- A 58-year-old woman suffered pain due to a stage-IV adenocarcinoma of the right upper-lung lobe with signs of growth into the right axilla. Palliative local radiotherapy directed at the primary tumour followed by combination chemotherapy with carboplatin-gemcitabin led to partial remission. During the fourth and last cycle of her three-months course of chemotherapy, the patient again complained of pain in the right half of the thorax; later, a local swelling of the pectoralis muscles was found. She was diagnosed with myositis as a delayed reaction to irradiation (radiation-recall phenomenon) based on the clinical symptoms (redness of the skin, pain and distinct swelling) but especially on the basis of a CT-scan. This revealed a clear swelling of the pectoralis muscles, even though the tumour was in remission. The possibility of myositis as a radiation-recall phenomenon should be borne in mind whenever a patient presents with skin changes or pain within a previous irradiation field during chemotherapy with, for example, gemcitabin.

Ned Tijdschr Geneeskd. 2006;150:1891-4

Samenvatting

Een 58-jarige vrouw had pijnklachten vanwege een adenocarcinoom in stadium IV van de rechter longtop met tekenen van doorgroei naar de rechter axilla. Palliatieve lokale radiotherapie op de primaire tumor, gevolgd door combinatiechemotherapie met carboplatine-gemcitabine, gaf een partiële remissie. In de loop van de 4e en laatste cyclus van de 3 maanden durende chemotherapie klaagde patiënte opnieuw over pijn in de rechter thoraxhelft; later werd er een lokale zwelling van de pectorale spieren vastgesteld. De diagnose ‘myositis als uitgestelde reactie op bestraling (“radiatie-recallfenomeen”)’ werd gesteld naar aanleiding van de kliniek (roodheid van de huid, pijn en duidelijke zwelling), maar vooral op grond van CT-onderzoek: daarbij werd een duidelijke zwelling gezien van de pectorale spieren, terwijl de tumor in remissie was. De mogelijkheid van myositis als radiatie-recallfenomeen moet dus steeds overwogen worden wanneer een patiënt tijdens chemotherapie met bijvoorbeeld gemcitabine huidveranderingen of pijn heeft binnen een vroeger bestralingsveld.

Ned Tijdschr Geneeskd. 2006;150:1891-4