Moeheid

Many patients with fatigue do not visit a physician. In patients who do consult the general practitioner, the cause of their fatigue is explained in about a quarter: 8 percent has a somatic cause while psychosocial causes explain 16 percent. In about three quarters the cause of fatigue remains unexplained. Because of the low prevalence of somatic causes the general practitioner will be reluctant to perform additional examinations but a thorough physical examination is essential. In patients with a longer duration of fatigue (> 6 months) it is indicated to expand inquiries. This starts with extending history taking in the direction of consanguinity and hereditary diseases. More comprehensive blood tests and investigation of sleep are important further steps. Referral to a specialist is essential as specialists are more familiar with scripts of rare diseases. The prognosis of longer lasting fatigue is bad, especially in the case of fatigue meeting criteria for ME/CFS. Treatment of longer lasting fatigue could compromise of psycho-education, exercise and specific therapies for sleeping disorders.

Conflict of interest and financial support: potential conflicts of interest have been reported for this article. ICMJE forms provided by the authors are available online along with the full text of this article.

Dit artikel is een actualisatie van een eerder verschenen nascholingsartikel over moeheid (D6282). In de rubriek ‘10 vragen over’ beantwoorden experts veelvoorkomende vragen over een bepaald onderwerp. Test je kennis met de onlinetoets.

Toets voor nascholing

Aan dit leerartikel is een toets gekoppeld waarmee je nascholingspunten kan verdienen. De toets is beschikbaar tot 28 oktober 2026.

Maak de toets

Overzicht van te behalen accreditatiepunten

Specialisme	Punt(en)
Alle BIG-erkende specialismen	1

Deze toets geldt voor alle BIG-erkende specialismen en levert je 1 nascholingspunt op. De toets is geaccrediteerd door ABAN, NAPA, KNMP en NVZA.
De toets telt mee binnen en buiten het eigen vakgebied voor medisch specialisten, huisartsen, sociaal geneeskundigen,specialisten ouderengeneeskunde, apothekers en physician assistants. De accreditatie geldt niet voor verpleegkundig specialisten.
De toewijzing van punten verloopt via PE-online (het herregistratiesysteem) na het invullen van je BIG-nummer.

Samenvatting

Veel mensen met moeheid gaan niet naar een arts. Bij ongeveer driekwart van de patiënten die vanwege moeheid naar de huisarts gaan, wordt geen oorzaak gevonden. Vanwege de lage prevalentie van somatische oorzaken moet de huisarts terughoudend zijn met aanvullende diagnostiek; goed lichamelijk onderzoek is wel aangewezen. Bij langdurige moeheid (> 6 maanden) is het zinvol om meer onderzoek te doen. Het is nuttig de familieanamnese uit te diepen en te letten op bloedverwantschap, met het oog op zeldzame ziekten. Verder is uitgebreid bloedonderzoek van belang, net als aandacht voor slaapstoornissen; moeheid en slaapproblemen zijn nogal eens met elkaar verweven. Verwijzing naar een specialist is verstandig, omdat die bekend is met de zeldzamere ziektebeelden. De prognose van langdurige moeheid is slecht, zeker als voldaan wordt aan de criteria voor ME/CVS. Langdurige moeheid kan worden behandeld met psycho-educatie, lichamelijke activiteit en specifieke therapieën gericht op slaapstoornissen.

Artikelinformatie

Aanvaard op

4 september 2024

28 oktober 2024

In print verschenen in

nummer 11 2024

Citeer dit artikel als

Ned Tijdschr Geneeskd. 2024;168:D8396

Vakgebied

Huisartsgeneeskunde

Interne vakken

Auteursinformatie

Radboudumc, Research Institute of Health Sciences, afd. Eerstelijnsgeneeskunde, Nijmegen: dr. P.L.B.J. Lucassen, huisarts niet praktiserend en senioronderzoeker; dr. T.C. olde Hartman, huisarts en senioronderzoeker. UMCG, Groningen. Afd. Interne Geneeskunde: dr. S.L. van Ockenburg, internist-endocrinoloog in opleiding; prof.dr. R.O.B. Gans, internist. Afd. Interdisciplinair Centrum Psychopathologie en Emotieregulatie: prof.dr. J.G.M. Rosmalen, immunoloog en epidemioloog.

Contact T.C. olde Hartman (tim.oldehartman@radboudumc.nl)

Belangenverstrengeling

Belangenconflict en financiële ondersteuning: er zijn mogelijke belangen gemeld bij dit artikel. ICMJE-formulieren met de belangenverklaring van de auteurs zijn online beschikbaar bij dit artikel.