Onafhankelijk, multidisciplinair en betrouwbaar

Minder beademingspneumonieën door orale decontaminatie met chloorhexidine; gerandomiseerde trial

Onderzoek
M. Koeman
A.J.A.M. van der Ven
E. Hak
J.C.A. Joore
H.A.H. Kaasjager
A.M.G.A. de Smet
G. Ramsay
T.P.J. Dormans
L.P.H.J. Aarts
E.E. de Bel
W.N.M. Hustinx
I. van der Tweel
I.M. Hoepelman
M.J.M. Bonten
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2008;152:752-9
Abstract
Abstract
Sluiten
Less ventilator-associated pneumonia after oral decontamination with chlorhexidine; a randomised trial

To determine the effect of oral decontamination with either chlorhexidine (CHX, 2) or the combination chlorhexidine-colistin (CHX-COL, 2-2) on the frequency and the time to onset of ventilator-associated pneumonia in Intensive Care patients.

Design

Double blind, placebo-controlled, multicentre, randomised trial.

Methods

Consecutive ICU patients needing at least 48 h of mechanical ventilation were enrolled in a randomized trial with 3 arms: CHX, CHX-COL, and placebo (PLAC). The trial medication was administered in the oral cavity every 6 h. Oropharyngeal swabs were obtained daily and analysed quantitatively for Gram-positive and Gram-negative microorganisms. Endotracheal colonisation was monitored twice weekly. Ventilator-associated pneumonia was diagnosed on the basis of a combination of clinical, radiological and microbiological criteria.

Results

Of 385 patients included, 130 received PLAC, 127 CHX and 128 CHX-COL. Baseline characteristics in the three groups were comparable. The daily risk of ventilator-associated pneumonia was reduced in both treatment groups compared to PLAC: 65 (HR = 0.352; 95 CI: 0.160-0.791; p = 0.012) for CHX and 55 (HR = 0.454; 95 CI: 0.224-0.925; p = 0.030) for CHX-COL. CHX-COL provided a significant reduction in oropharyngeal colonisation with both Gram-negative and Gram-positive microorganisms, whereas CHX significantly affected only colonisation with Gram-positive microorganisms. There were no differences in the duration of mechanical ventilation, ICU-stay or ICU-survival.

Conclusion

Oral decontamination of the oropharyngeal cavity with chlorhexidine or the combination chlorhexidine-colistin reduced the incidence and the time to onset of ventilator-associated pneumonia.

Ned Tijdschr Geneeskd. 2008;152:752-9

Samenvatting

Doel

Het effect onderzoeken van orale decontaminatie met chloorhexidine (CHX, 2) en met de combinatie chloorhexidine-colistine (CHX-COL, 2-2) op de incidentie van beademingspneumonie en de tijdsduur tot het ontstaan daarvan bij patiënten die waren opgenomen op de Intensive Care.

Opzet

Multicentrische, gerandomiseerde, placebogecontroleerde, dubbelblinde studie.

Methode

Intensivecarepatiënten met een verwachte beademingsduur van minimaal 48 h werden gerandomiseerd in 1 van de 3 volgende studiearmen: CHX, CHX-COL of placebo (PLAC). Studiemedicatie werd iedere 6 h in de mondholte aangebracht. Dagelijks werden uit de mond monsters voor kweken afgenomen, die kwantitatief werden onderzocht op aanwezigheid van gramnegatieve en grampositieve bacteriën. De endotracheale kolonisatie werd 2 maal per week bepaald. Beademingspneumonie werd gediagnosticeerd op basis van een combinatie van klinische, radiologische en microbiologische criteria.

Resultaten

Van de 385 geïncludeerde patiënten kregen er 130 PLAC, 127 CHX en 128 CHX-COL toegediend. De basiskarakteristieken waren voor de drie groepen vergelijkbaar. Ten opzichte van de PLAC-groep was het dagelijkse risico op beademingspneumonie (hazardratio) 0,352 (95-BI: 0,160-0,791; p = 0,012) voor de CHX-groep en 0,454 (95-BI: 0,224-0,925; p = 0,030) voor de CHX-COL-groep. Ten opzichte van de PLAC-groep was in de CHX-COL-groep de orofaryngeale kolonisatie met gramnegatieve en grampositieve micro-organismen kleiner. CHX had alleen een significant effect op orofaryngeale kolonisatie met grampositieve bacteriën. Er waren geen verschillen in duur van beademing, opnameduur op de ic en overleving.

Conclusie

Orale decontaminatie met CHX of CHX-COL verminderde de incidentie van en de tijd tot ontwikkeling van beademingspneumonie.

Ned Tijdschr Geneeskd. 2008;152:752-9

Artikelinformatie
Aanvaard op

Citeer dit artikel als

Ned Tijdschr Geneeskd. 2008;152:752-9
Vakgebied
Anesthesiologie en pijn
Geneesmiddelen
IC-geneeskunde
Interne vakken
Longziekten
Microbiologie
Auteursinformatie

Universitair Medisch Centrum Utrecht, Utrecht.

Afd. Acute Geneeskunde en Infectieziekten: mw.dr.M.Koeman, arts in opleiding tot internist; hr.J.C.A.Joore, internist-intensivist; hr.prof.dr.I.M.Hoepelman en hr.prof.dr.M.J.M.Bonten, internisten-infectiologen.

Afd. Julius Centrum voor Gezondheidswetenschappen en Eerstelijns Geneeskunde: hr.dr.E.Hak, epidemioloog; mw.dr.I.van der Tweel, statisticus.

Afd. Anesthesiologie: mw.A.M.G.A.de Smet, anesthesioloog.

Academisch Ziekenhuis Maastricht, afd. Infectieziekten, Maastricht.

Hr.dr.A.J.A.M.van der Ven, internist-infectioloog.

Ziekenhuis Rijnstate, afd. Intensive Care, Arnhem.

Mw.dr.H.A.H.Kaasjager, internist-intensivist.

Atrium Medisch Centrum, Heerlen.

Raad van Bestuur: hr.prof.dr.G.Ramsay.

Afd. Intensive Care: hr.dr.T.P.J.Dormans, internist-intensivist.

St. Antonius Ziekenhuis, afd. Anesthesiologie en Intensive Care, Nieuwegein.

Hr.prof.dr.L.P.H.J.Aarts, anesthesioloog-intensivist.

Universitair Medisch Centrum St Radboud, afd. Intensive Care, Nijmegen.

Hr.dr.E.E.de Bel, internist-intensivist.

Diakonessenhuis, afd. Intensive Care, Utrecht.

Hr.dr.W.N.M.Hustinx, internist-intensivist.

Contact mw.dr.M.Koeman, Julianastraat 32, 2282 RP Rijswijk (groenendijk-koeman@orange.nl)

Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties

Er staat een feitelijke onjuistheid over het spectrum van colistine in het artikel door Koeman et al. (2008:152:752-9). Zij stellen in de introductie dat colistine een goede activiteit heeft tegen zowel grampositieve als gramnegatieve micro-organismen. Colistine werkt bactericide door binding aan de buitenste celmembraan van gramnegatieve bacteriën en door disruptie van de celmembraan door competitieve verplaatsing van kationen (calcium en magnesium) uit de fosfaatgroepen van membraanlipiden. Het werkingsspectrum van colistine omvat dus enkel gramnegatieve bacteriën zoals Escherichia coli, Citrobacter, Pseudomonas aeruginosa, Haemophilus influenzae, Klebsiella en Acinetobacter [1]. Ongevoelig zijn onder andere Brucella, Burkholderia cepacia en hieraan verwante soorten, Serratia, Neisseria en Proteus. Het antibioticum heeft geen enkel effect op klinisch relevante grampositieve micro-organismen en gramnegatieve kokken, en is ook tegen de meeste anaeroben niet werkzaam. Literatuur [1] Lo-Ten-Foe JR, de Smet AM, Diederen BM, Kluytmans JA, van Keulen PH. Comparative evaluation of the VITEK 2, disk diffusion, etest, broth microdilution, and agar dilution susceptibility testing methods for colistin in clinical isolates, including heteroresistant Enterobacter cloacae and Acinetobacter baumannii strains. Antimicrob Agents Chemother. 2007;51:3726-30. Haarlem, april 2008 Streeklaboratorium voor de Volksgezondheid Kennemerland, Haarlem Bram M.W. Diederen, arts-microbioloog