Meten van behandeleffecten bij de individuele patiënt

Inleiding

Ondanks het feit dat van oudsher de observatie van het behandelingsresultaat bij de individuele patiënt de hoeksteen is geweest van de medische vooruitgang, is deze vorm van onderzoek vooral sinds de sterke opkomst van het gerandomiseerd groepsexperiment in de geneeskunde in diskrediet geraakt. Op zichzelf is dat niet verwonderlijk. In situaties waarin aan de noodzakelijke randvoorwaarden voor een groepsexperimentele aanpak goed kan worden voldaan, verdient deze door zijn potentieel veel grotere bewijskracht ongetwijfeld de voorkeur. Juist binnen een vak als geneeskunde zal onderzoek echter niet zelden moeten worden uitgevoerd onder omstandigheden waarin dergelijke methodologische eisen onmogelijk kunnen worden gehonoreerd. Bijvoorbeeld als er zeer divers en wisselend voordoende ziektebeelden bestaan of wanneer om andere redenen niet voldoende ‘homogene’ patiënten beschikbaar zijn, kunnen de proefgroepen zo klein of de varianties dusdanig groot worden dat het onmogelijk zal zijn om in de populatie door middel van een steekproef de wel degelijk aanwezige…