Meta-analyse: principes en valkuilen

Conflict of interest: none declared. Financial support: none declared.

In a meta-analysis results of different studies are summarized quantitatively. This gives a much more precise effect estimate than is possible in individual studies.
Prior to the analysis, all relevant studies should be traced, including studies with less favourable results. Exclusion of 'negative' studies may lead to overestimation of the effect.
Because the results of a meta-analysis depend on the quality of the included studies, the quality and risk of bias of all studies should be systematically assessed.
Quantitative summary of results is only practicable if the studies are homogeneous, i.e. sufficiently similar with respect to the study populations, interventions or exposure, outcomes and point of measurement.
In cases of clinical heterogeneity, meta-analysis could be conducted in clinically homogeneous subgroups.
Statistical heterogeneity can be discounted by using a random-effects model
Meta-analyses can be applied to research questions regarding aetiology, diagnosis, treatment or prognosis.

Samenvatting

Bij een meta-analyse worden resultaten van verschillende onderzoeken kwantitatief samengevat. Dit geeft een veel preciezere effectschatting dan in de afzonderlijke onderzoeken mogelijk is.
Voorafgaande aan een meta-analyse moeten alle relevante onderzoeken worden getraceerd, ook onderzoeken met minder gunstige resultaten. Uitsluiting van ‘negatieve’ onderzoeken leidt tot een te gunstige effectschatting.
Omdat de uitkomsten van een meta-analyse afhankelijk zijn van de kwaliteit van de daarin opgenomen onderzoeken, dient ieder onderzoek systematisch op zorgvuldigheid van uitvoering en de kans op vertekening te worden beoordeeld.
Kwantitatieve samenvatting van onderzoeksresultaten is alleen mogelijk wanneer de verschillende onderzoeken homogeen zijn (ofwel voldoende op elkaar lijken) met betrekking tot onderzoekspopulatie, interventie of blootstelling, uitkomstmaat en meetmoment.
Bij klinische heterogeniteit kan een meta-analyse worden uitgevoerd in klinisch homogene subgroepen.
Statistische heterogeniteit kan verdisconteerd worden door gebruikmaking van het ‘random effects’-model.
Meta-analyses zijn toepasbaar bij onderzoeksvragen over etiologie, diagnostiek, therapie en prognose.