In memoriam prof.dr.P.J.Klopper.

T.M. van Gulik
A. Vos
D.J. Gouma
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2007;151:661-2
Download PDF

artikel

- Op 14 januari 2007 overleed prof.dr.P.J.Klopper, toch nog onverwachts, op 77-jarige leeftijd. Piet Klopper studeerde geneeskunde aan de Universiteit van Amsterdam. Hij promoveerde in 1954 bij prof.dr.J.ten Cate, een leerling van Pavlov, in het Fysiologisch Laboratorium van de Universiteit van Amsterdam. De titel van zijn proefschrift was De invloed van de schors van de grote hersenen op enige autonoom geïnnerveerde organen. Toen hij promoveerde, was Klopper coassistent bij prof.dr.J.G.G.Borst op de afdeling Inwendige Geneeskunde van het Binnengasthuis in Amsterdam. Borst, die in de promotiecommissie zat, zei dat hij nog niet eerder een coassistent op de afdeling had gezien tegen wie hij moest opponeren.

Na zijn artsexamen begon Klopper in 1956 met de opleiding tot chirurg in het Wilhelmina Gasthuis in Amsterdam, onder leiding van prof.dr.I.Boerema. Daarna bleef hij als stafchirurg verbonden aan de Chirurgische Kliniek van dit ziekenhuis, waar hij het experimentele onderzoek in de chirurgie verder ontwikkelde. Op de zolder van het Heelkunde A-gebouw van het Wilhelmina Gasthuis werd een nieuw experimenteel laboratorium ingericht, waar menig chirurgisch assistent onderzoek heeft verricht. In 1975 werd Klopper in Amsterdam benoemd als eerste hoogleraar Experimentele Chirurgie in Nederland.

In het onderzoek ging Kloppers belangstelling vooral uit naar biomaterialen, de wondgenezing van darmnaden en de functie van gastro-intestinale sfincters. Hij stond aan de wieg van de toepassing van de microchirurgie, die een geheel nieuw terrein voor de plastische en reconstructieve chirurgie ontsloot. De darmknoop, die werd gebruikt om met behulp van magneten een anastomose tot stand te brengen, werd in het experimentele laboratorium verder ontwikkeld. Op basis van herhaalde drukmetingen reconstrueerde Klopper het contractieprofiel van verschillende sfincters in het maag-darmkanaal in de vorm van draadmodellen. Ook onderzocht hij de biomechanische eigenschappen van chirurgische implantaten, waaronder osteosynthesematerialen. Op landelijk niveau heeft hij zich ingezet voor het opstellen van richtlijnen aangaande het gebruik van biomaterialen, in samenwerking met de technische universiteiten. Met zijn vindingrijkheid en inspirerende persoonlijkheid wist hij zijn onderzoekslijnen in het laboratorium tot grote bloei te brengen. Door zijn diepgaande kennis van het chirurgisch onderzoek kregen degenen die hierover met hem in gesprek raakten het gevoel dat er een boekenkast over hen werd uitgestort.

Als een van de laatste afdelingen van het Wilhelmina Gasthuis verhuisde het laboratorium voor experimentele chirurgie op 1 april 1984 naar het Academisch Medisch Centrum. Ook daar zijn vele collega’s, onder wie orthopedisch chirurgen, urologen en plastisch chirurgen, bij Klopper gepromoveerd. In de 20 jaar dat hij hoogleraar was, heeft hij meer dan 80 promovendi begeleid. Hij heeft het chirurgische experimentele onderzoek altijd in zijn volle breedte uitgeoefend in een tijd waarin versmalling van het onderzoek steeds meer werd afgedwongen. Hij stond open voor de meest uiteenlopende onderzoeksvragen, die vaak werden ingegeven door praktiserende collega’s in de Amsterdamse kliniek of in ziekenhuizen in de regio. Hij hechtte aan nauwe samenwerking met zijn klinische collega’s en pleitte voor een experimenteel laboratorium dat zich in de directe nabijheid van de chirurgische kliniek bevond.

Klopper was in zijn vrije tijd een zeer verdienstelijk fotograaf; hij ging regelmatig met zijn camera op pad. Wie zijn werkkamer heeft gekend, herinnert zich ongetwijfeld de foto’s van zijn vrouw Marieke en zijn kinderen Jan-Willem en Dorine. Ook hing daar een foto van het huis in Friesland waar de familie Klopper graag tijdens vakanties verbleef. Klopper hield ook van timmeren en heeft tot in detail de restauratie geregisseerd van hun woonhuis, een monument aan de Amstel. Hij was zeer belezen en vertelde vaak spontaan, met zijn kenmerkende gevoel voor humor, over de boeken die hij aan het lezen was. Maar wat allen die Klopper hebben gekend vooral zal bijblijven is dat hij niet alleen erudiet en wijs, maar ook buitengewoon aardig en hartelijk was.

In 1994 sprak Klopper zijn afscheidscollege uit: ‘Het experiment voltooid . . .?’. Hij vroeg zich hierin af of de experimentele chirurgie zoals deze zich ontwikkeld had, nog wel een toekomst had. Zolang er nog zoveel collega’s zijn die hij enthousiast heeft weten te maken voor het experimentele onderzoek in de chirurgie, lijkt deze bezorgdheid in ieder geval niet te worden bevestigd.

Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties