artikel
- Op 12 juli 1999 overleed op 69-jarige leeftijd dr. Dirk (Dik) van Alten, gynaecoloog. Hij werd geboren in Amsterdam, waar hij ook medicijnen studeerde, en hij woonde vanaf zijn jeugd in de Zaanstreek. Tijdens zijn dienstplicht was hij belast met de tuberculosebestrijding bij de landmacht; hij promoveerde op dat onderwerp bij prof.A.Ch. Ruys. In 1962 vestigde hij zich als huisarts in Zaandam. Vanaf 1967 werd hij opgeleid tot gynaecoloog bij prof.Kloosterman in het Wilhelmina Gasthuis. Tijdens zijn opleiding werd hem gevraagd de pas opgerichte kraamkliniek in Wormerveer te superviseren en te begeleiden. Dat heeft hij gedaan op een uiterst tactvolle en efficiënte wijze. Hij zette het project voort toen hij gynaecoloog was in Zaandam. Niet alleen verzorgde hij nascholing en evaluatie; het werk groeide uit tot een unieke bron van informatie over de praktijk van de verloskundige eerstelijnszorg. Toen het Wormerveer-project begon, bestond er nog nauwelijks goede informatie over de kwaliteit van de zorg van vroedvrouwen. Het is de grote verdienste van Van Alten, samen met de vroedvrouwen uit de Zaanstreek-Noord, dat informatie over die zorg ter beschikking is gekomen. Hij bracht de gegevens in talloze publicaties en voordrachten naar buiten, ook in de vele landelijke en regionale commissies over verloskundige zorg waarin hij zitting had. Zo is veel van de ervaring uit Wormerveer uiteindelijk terechtgekomen in beleidsvoorstellen, bijvoorbeeld in de verloskundige indicatielijst. Toen in het begin van de jaren tachtig de morbiditeit onder kinderen in de belangstelling kwam te staan, zorgde hij ervoor dat de gegevens daarover in de Zaanstreek op gestandaardiseerde wijze werden verzameld; de resultaten bleken opvallend gunstig te zijn. Tenslotte is het hele Wormerveer-project over bijna 8000 zwangeren en hun kinderen beschreven in het proefschrift van Martine Eskes, waarbij Van Alten copromotor was. De plaats Wormerveer heeft door hun werk internationale bekendheid gekregen.
Als specialist in Zaandam én in het Academisch Medisch Centrum te Amsterdam heeft hij zich onder meer ingezet voor de organisatie van de verloskundige en neonatologische zorg bij zwangeren met een sterk verhoogd risico. Hij stimuleerde al in 1972 de overplaatsing van die zwangeren vóór de bevalling naar een centrumziekenhuis om de zorg voor vroeg geboren kinderen te verbeteren. Als eerste in Nederland publiceerde hij daarover in de jaren zeventig, samen met de neonatoloog prof.J.I.de Bruine. Dat wekte bij specialisten aanvankelijk weerstand op, maar Van Alten zette door met een unieke combinatie van vriendelijkheid en hardnekkigheid. Uiteindelijk is zijn visie algemeen geaccepteerd.
Dik van Alten was een vriendelijke en bescheiden man; hij drong zichzelf nooit op de voorgrond, maar hij kon tegelijkertijd heel doortastend en hardnekkig zijn. De Nederlandse verloskunde heeft veel aan hem te danken.
Artikelinformatie
Reacties