Medisch-psychiatrische units in Nederland

Doel

Een van de speerpunten van de geestelijke gezondheidszorg is ziekenhuiszorg voor patiënten met psychiatrische comorbiditeit. In 2014 publiceerde de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie tien veldnormen voor medisch-psychiatrische units (MPU’s). Wij inventariseerden het Nederlandse zorgaanbod aan de hand van deze veldnormen.

Opzet

Telefonische screening, gevolgd door een vragenlijstonderzoek.

Methode

In de periode mei-augustus 2015 werden psychiaters in 90 Nederlandse ziekenhuizen telefonisch benaderd met 4 screeningsvragen. Als de afdeling beantwoordde aan de screeningscriteria voor een MPU, volgde een gestructureerd interview met 51 vragen. Het interviewscript was getoetst aan de veldnormen met behulp van de Delphi-methode.

Resultaten

Uit de screening kwamen 40 afdelingen naar voren die als MPU gekwalificeerd konden worden; daarvan namen er 37 (92,5%) deel aan het volledige interview. De MPU-zorg is ongelijkmatig verdeeld over het land. Geen enkele afdeling voldeed aan alle veldnormen, al was de score relatief goed op deelcriteria die de inhoud van de zorg betreffen. De voornaamste tekortkomingen waren het ontbreken van vooral somatische zorgvoorzieningen, geen continue beschikbaarheid van somatische verpleegkundige expertise, onvoldoende kennis van psychiatrische problematiek bij somatisch specialisten en het ontbreken van ketenzorgafspraken.

Conclusie

MPU’s zijn ongelijk verdeeld over het land; de inhoud van de zorg is adequaat, maar scholing, nauwere multidisciplinaire samenwerking en somatische verpleegkundige expertise tijdens elke dienst kunnen de zorg op MPU’s verbeteren. De afdelingen zouden ook meer werk moeten maken van ketenzorgafspraken. De veldnormen zijn te streng gesteld; deze kunnen verbeterd worden door vast te stellen wat noodzakelijke zorg is en een gedifferentieerde weging van deelcriteria toe te passen.