Wel of niet voorschrijven?

Medicatie tegen ernstige aanhoudende vermoeidheid

Een vrouw in bed die tabletten opvangt
Laura E. De Wit
Roeland Vis
Laurien L. Teunissen
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2024;168:D8007
Abstract

Sommige patiënten kampen met ernstige vermoeidheid of slaperigheid overdag als gevolg van een chronische somatische ziekte of psychiatrische aandoening. Geneesmiddelen als methylfenidaat kunnen offlabel worden voorgeschreven om deze patiënten overdag ‘wakker te houden’. Wanneer is zo’n behandeling verantwoord?

Samenvatting

Ongeveer 20% van de volwassenen in de algemene bevolking meldt symptomen van overmatige slaperigheid of ernstige vermoeidheid overdag. Deze vermoeidheid kan verschillende oorzaken hebben, zoals een somatische aandoening, een psychiatrische stoornis of geneesmiddel- of drugsgebruik. De behandeling hangt af van de onderliggende oorzaak. Als de slaperigheid aanhoudt nadat de onderliggende aandoening optimaal wordt behandeld, gedragsinterventies zijn toegepast en andere oorzaken of comorbiditeit zijn uitgesloten, kan het gebruik van waakzaamheidsbevorderende middelen worden overwogen. Er is echter geen vastgestelde farmacologische strategie voor deze symptomatische behandeling van ernstige vermoeidheid. Op basis van de ervaring bij patiënten met narcolepsie of idiopathische hypersomnie, zouden modafinil en stimulantia als methylfenidaat enig voordeel kunnen bieden. Er zijn verschillende onderzoeken uitgevoerd bij specifieke patiëntengroepen, zoals patiënten met multiple sclerose, de ziekte van Parkinson, traumatisch hersenletsel of kanker, maar de resultaten zijn wisselend.

Auteursinformatie

St. Antonius Ziekenhuis, Nieuwegein en Utrecht. Afd. Psychiatrie: drs. L.E. De Wit, psychiater-klinisch farmacoloog. Afd. Klinische Farmacie: drs. R. Vis, ziekenhuisapotheker. Afd. Neurologie en Klinische Neurofysiologie: dr. L.L. Teunissen, neuroloog, klinisch neurofysioloog en somnoloog.

Contact L.E. De Wit (le.de.wit@antoniusziekenhuis.nl)

Belangenverstrengeling

Belangenconflict en financiële ondersteuning: ICMJE-formulieren met de belangenverklaring van de auteurs zijn online beschikbaar bij dit artikel.

Auteur Belangenverstrengeling
Laura E. De Wit ICMJE-formulier
Roeland Vis ICMJE-formulier
Laurien L. Teunissen ICMJE-formulier
Dit artikel is gepubliceerd in het dossier
Farmacotherapie
Huisartsgeneeskunde
Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties