10 tips vanuit de klinische farmacologie

Medicamenteuze behandeling van pijn bij ouderen

Klinische praktijk
Janet E.M. Bootsma
Paul Cornelissen
Rob J. van Marum
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2019;163:D2984
Abstract

Toets voor nascholing (verlopen)

Aan dit leerartikel was een toets gekoppeld waarmee je nascholingspunten kon verdienen.

Bekijk de toets

Samenvatting

  • Hoewel veel ouderen periodiek pijnmedicatie gebruiken is er weinig bekend over de veiligheid en effectiviteit van deze medicatie bij ouderen. De balans tussen effectiviteit en bijwerkingen kan bij kwetsbare ouderen totaal anders liggen dan verwacht.
  • Door fysiologische en pathofysiologische veranderingen kunnen de farmacokinetiek en -dynamiek van medicijnen veranderen. Geneesmiddelinteracties kunnen de effecten versterken of verzwakken. Dit alles leidt, vooral bij kwetsbare ouderen met multimorbiditeit en polyfarmacie, tot een toegenomen kans op bijwerkingen en soms tot afname van effectiviteit.
  • De kwetsbaarheid van veel ouderen maakt dat de impact van bijwerkingen zo groot kan zijn dat, terwijl er een goed effect is op de pijn, het functioneren van de patiënt fors verslechtert.
  • Pijnbehandeling bij ouderen vraagt om gerichte vaardigheden en kennis. In dit artikel geven we vanuit klinisch-farmacologisch perspectief 10 tips voor het voorschrijven van pijnstilling bij ouderen.
Auteursinformatie

Jeroen Bosch Ziekenhuis,’s-Hertogenbosch, afd. Geriatrie: drs J.E.M. Bootsma, klinisch geriater en klinisch farmacoloog; afd. Anesthesiologie en pijnbestrijding: drs. P. Cornelissen, anesthesioloog. Amsterdam UMC, locatie VUmc, afd. Huisartsgeneeskunde en Ouderengeneeskunde: prof.dr. R.J. van Marum, klinisch geriater en klinisch farmacoloog (tevens: Jeroen Bosch Ziekenhuis,’s-Hertogenbosch, afd. Geriatrie).

Contact R.J. van Marum (r.v.marum@jbz.nl)

Belangenverstrengeling

Belangenconflict en financiële ondersteuning: geen gemeld.

Auteur Belangenverstrengeling
Janet E.M. Bootsma ICMJE-formulier
Paul Cornelissen ICMJE-formulier
Rob J. van Marum ICMJE-formulier
Dit artikel is gepubliceerd in het dossier
Farmacotherapie
Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties