De ‘one-size-fits-all’-aanpak van richtlijnen lijkt aan herziening toe

Man-vrouwverschillen in de optimale dosering van medicatie voor hartfalen

Opinie
Amy Groenewegen
Arend Mosterd
Frans H. Rutten
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2020;164:D4585
Abstract

Er zijn legio aanwijzingen dat de verschillen tussen mannelijke en vrouwelijke fysiologie leiden tot verschillen in farmacokinetiek. Het lijkt waarschijnlijk dat de farmacokinetische verschillen tussen mannen en vrouwen zich vertalen in verschillen in de gezondheidseffecten van medicatie, waaronder de medicatie voor hartfalen. Er is echter een gebrek aan gerandomiseerde, gecontroleerde trials waarin deze verschillen zijn onderzocht. Schept de recente analyse van Nederlandse onderzoekers meer duidelijkheid?

Vrouwen hebben een hoger vetpercentage en daardoor een langere werkingsduur van lipofiele medicatie, maar ook een lager plasmavolume met als gevolg hogere plasmaconcentraties van hydrofiele medicatie.1 Bij vrouwen zijn een tragere darmmotiliteit, een lagere eGFR en een langzamere hepatische klaring gedocumenteerd.2 Vrouwen zijn bovendien ‘compacter’: bij gelijke ‘body mass index’ (BMI) hebben zij een lagere lichaamsoppervlakte (‘body surface area’, BSA) en dus een kleiner volume. Zo wordt met een en dezelfde dosis bètablokkers bij vrouwen een 2,5 maal hogere plasmaconcentratie bereikt dan bij mannen.3 De post-hocanalyse van Santema en collega’s, waarvan de resultaten elders in dit tijdschrift beknopt zijn weergegeven,4 is een fraaie uitwerking van de hypothese dat de dosis-effectrelatie van medicatie voor hartfalen bij vrouwen anders is dan bij mannen.5

Vrouwspecifieke doseringen

Veel medicatie, zowel binnen als buiten het cardiovasculaire spectrum, wordt nog steeds voorgeschreven in een vaste dosering, ongeacht het geslacht en vaak…

Auteursinformatie

Contact Universitair Medisch Centrum Utrecht, Julius Centrum voor Gezondheidswetenschappen en Eerstelijnsgeneeskunde, Utrecht: drs. A. Groenewegen, arts in opleiding tot huisarts en onderzoeker; dr. A. Mosterd, cardioloog (a.groenewegen-11@umcutrecht.nl)

Belangenverstrengeling

Belangenconflict en financiële ondersteuning: er zijn mogelijke belangen gemeld bij dit artikel. Drs. A. Groenewegen ontving onderzoeksfinancierig van de Nederlandse Hartstichting (CVON RED-CVD, grant 2017-11). 

Auteur Belangenverstrengeling
Amy Groenewegen ICMJE-formulier
Arend Mosterd ICMJE-formulier
Frans H. Rutten ICMJE-formulier
Optimale dosering hartfalenmedicatie lager voor vrouwen
Dit artikel is gepubliceerd in het dossier
Farmacotherapie
Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties