Mag een dokter alles zeggen?

Deze week doen we iets ongebruikelijks. We laten collega’s aan het woord die een controversieel standpunt hebben over massale covid-19-vaccinatie (D6200). Hun mening wordt vrijwel onbewerkt afgedrukt, terwijl we weten dat deskundige sectieredacteuren en referenten het niet met hen eens zijn.

Naast de evidente redenen om zoiets níet te doen, bedachten we er ook een paar om het wél te doen. Ten eerste vinden we dat er ongelooflijk veel ‘getetterd’ wordt in het covid-19-debat, voorheen vooral over behandelingen, tegenwoordig vooral over vaccinatie. Ook artsen onderling laten elkaar soms nauwelijks fatsoenlijk uitpraten. Dat vinden we onjuist en om dat signaal af te geven, alsmede uit nieuwsgierigheid over hoe goed hun betoog eigenlijk in elkaar zit, hebben we het Artsen Covid Collectief de gelegenheid gegeven hun stuk te publiceren.

Ten tweede vinden we dat het moet mogen, alhoewel het terrein hier al wel wat glibberiger wordt. Enerzijds hebben we begrip voor de KNMG-gedragsregels voor artsen die in essentie aangeven dat je je ten aanzien van patiënten, maar ook in de openbaarheid, behoort te conformeren aan breed gedeelde standpunten van je beroepsgroep. Bovendien moet je je als schoenmaker bij je leest houden, stellen deze regels. Anderzijds vinden we dat als artsen of wetenschappers een afwijkend maar beredeneerd standpunt hebben, ze dit moeten kunnen laten horen. Liefst doen ze dat primair ten overstaan van collega’s, zoals in het NTvG. Ingewikkelder is het publiekelijk verkondigen van standpunten die niet stroken en zelfs strijdig zijn met de ‘stand der wetenschap’. Zelf denk ik dat bij wet verbieden te ver gaat, maar dat je wel terughoudend en genuanceerd moet zijn. Als je dus bijvoorbeeld op de radio of televisie iets verkondigt waarvan je weet dat het omstreden is – wetende dat je arts-zijn gewicht aan je woorden geeft – dan past het ook bij het arts-zijn om te benadrukken dat je standpunt afwijkt van wat breed gedeeld wordt en geeft het geen pas ‘die anderen’ in diskrediet te brengen. Maak je het echt bont, bijvoorbeeld ‘ik ben zelf arts en er liggen helemaal geen patiënten op de IC’, of ‘de vaccins zijn een complot’…. tja, dan vind ik dat je daarop aangesproken moet worden. Misschien niet door de wetgever, maar wel door collega’s, dus via het tuchtrecht.

Tuurlijk, zo bont maken de auteurs van D6200 het niet. Wat u van hun betoog vindt, moet u maar beslissen als u het artikel en de reactie daarop (D6268) gelezen heeft.