Lokalisatie van hersenfuncties, 125 jaar na het proefschrift van de eerste Nederlandse vrouwelijke arts, Aletta Jacobs

– Aletta H.Jacobs was the first female physician in the Netherlands. In 1879, she defended her thesis which addressed the subject of localising brain functions. In it she described three neurological patients using systematic conventions highly resembling those in use today. Moreover, she discussed whether or not functions were regionally represented. Her discussion concluded in favour of localisation. These days, the concept of distributed networks goes beyond simple topographical representation. This is illustrated in the cerebral organisation of vision. It is possible to discern visual centres that are specialised in processing specific qualities such as colour or visual motion. An additional feature of such segregated processing streams is the presence of underlying connections to specific brain areas at a distance. Functioning as a node in multiple networks, one single brain region may potentially be involved in multiple functions. This depends on the interactions with other regions and on the actual dominance of information processing within such networks.

Ned Tijdschr Geneeskd 2005;149:482-6

Samenvatting

Aletta H.Jacobs was de eerste vrouwelijke arts in Nederland. Zij promoveerde in 1879 op een proefschrift over lokalisatie van hersenfuncties. Zij beschrijft 3 neurologische patiënten met een systematiek die sterk lijkt op de hedendaagse conventie. Verder geeft zij de argumenten weer in de discussie over het wel of niet bestaan van een regionale representatie van functies. Die discussie werd afgerond in het voordeel van lokalisatie. Tegenwoordig wordt er weer meer genuanceerd gedacht over topografische lokalisatie. Dit wordt geïllustreerd aan de hand van de cerebrale organisatie van visuele informatie met enerzijds gespecialiseerde centra voor bijvoorbeeld kleurverwerking en visuele bewegingsverwerking, maar anderzijds de samenhang van dergelijke centra met specifieke hersengebieden op afstand. Als knooppunt in meerdere netwerken kan een enkel hersengebied zo tot meerdere functies in staat zijn, afhankelijk van de interacties die het heeft met andere gebieden en afhankelijk van de vraag om voorrang van informatieverwerking binnen verschillende netwerken.

Ned Tijdschr Geneeskd 2005;149:482-6