Laparoscopische cholecystectomie in Nederland: de eerste landelijke resultaten

-The results of laparoscopic cholecystectomy in 58 of the 66 hospitals in which surgeons introduced this method after attending a practical course are evaluated. Data of 546 patients were collected. The indication for laparoscopic surgery was symptomatic gallstone disease without evidence of common bile duct stones, cholecystitis or previous upper abdominal surgery. In 70 of the 58 hospitals fewer than 10 laparoscopic cholecystectomies were performed nine months after the first practical course because of shortage of equipment. The mean age was 50 years (range 20-80) with a male:female ratio of 1:4. The average operation time was 95 minutes. In 8.2 of the patients the laparoscopic procedure was converted to laparotomy. Adhesions, cholecystitis or difficulty in recognition of the anatomy was responsible for the conversion in 31 of the 45 patients. In the remaining 14 patients bleeding or bile leakage during the procedure compelled the surgeon to perform a laparotomy. One patient died because of bleeding from the cystic artery. Eleven patients underwent laparotomy postoperatively because of bleeding (3), bile leakage (6) and lesion of the ductus choledochus (2). Minor complications occurred in 30 patients.

Laparoscopic cholecystectomy is expanding rapidly in the Netherlands. The early results are encouraging, although the experience is limited. Further registration is necessary to be able to compare the results of laparoscopic cholecystectomy more critically with those of conventional cholecystectomy.

Samenvatting

In dit artikel worden de eerste resultaten beschreven van de laparoscopische cholecystectomie in 58 ziekenhuizen in Nederland waarvan de chirurgen een praktische cursus met proefdieren hadden gevolgd. De gegevens van 546 patiënten, geopereerd wegens symptomatische cholelithiasis, zonder aanwijzingen voor ductus choledochus-stenen, cholecystitis of eerdere bovenbuikoperaties, werden verzameld. In 70 van de 58 ziekenhuizen was de ervaring negen maanden na de praktische cursus nog gering (minder dan 10 ingrepen).

De gemiddelde leeftijd was 50 jaar (20-80), met een man-vrouwverhouding van 1:4. De operatieduur bedroeg gemiddeld 95 min. Bij 8,2 van de patiënten werd de laparoscopische ingreep omgezet in een laparotomie, bij 3145 patiënten wegens een technisch probleem (adhesies, ontstekingen, moeilijke anatomie) en bij 14 wegens een complicatie zoals bloeding en gallekkage. Eén patiënt overleed postoperatief wegens een bloeding uit de A. cystica. Elf patiënten ondergingen een laparotomie in het postoperatieve beloop van de cholecystectomie wegens gallekkage (6), bloeding (3) en ductus choledochus-letsel (2). Geringe complicaties, waarvoor geen 2e operatie nodig was, traden op bij 30 van de 546 patiënten.

De laparoscopische cholecystectomie heeft zich snel in Nederland verbreid. De eerste resultaten zijn bemoedigend, ondanks het feit dat de ervaring per ziekenhuis nog niet groot is. Verdere registratie is noodzakelijk om de resultaten van de laparoscopische cholecystectomie goed te kunnen vergelijken met die van de conventionele cholecystectomie.