Langdurig gevloerd door covid-19

Stukje bij beetje wordt er meer bekend over de langetermijngevolgen van covid-19. Bij gebrek aan een goede Nederlandse term worden langdurig aanhoudende (> 3 maanden) klachten ‘long-covid’ genoemd. De omvang van het probleem is nog onduidelijk. In haar column in de Volkskrant ontkrachtte wiskundige Ionica Smeets in ieder geval het onthutsende bericht van het Longfonds dat na een halfjaar slecht 5% van álle patiënten klachtenvrij is. Volgens de NRC zou Nederland intussen wel enkele tienduizenden van deze patiënten kennen. De facebookgroep ‘Coronapatiënten met langdurige klachten’ telt inmiddels ook al ruim 16.500 leden.

Recentelijk voerden Bram van den Borst en collega’s van het Radboudumc een prospectief onderzoek uit bij een cohort van 124 covid-19-patiënten (gemiddeld 59 jaar; 60% vrouw) om na te gaan hoe ze er na 3 maanden aan toe waren (Clin Infect Dis. 2020; online 21 november). Van de 124 patiënten waren er 97 wegens covid-19 in het ziekenhuis opgenomen geweest; 27 waren door de huisarts naar het ziekenhuis doorgestuurd omdat hun klachten > 6 weken aanhielden. Van den Borst en collega’s beschrijven dat circa twee derde deze patiënten slecht scoorden op moeheid, functionele beperkingen en kwaliteit van leven; ook had ongeveer een derde van de patiënten nog cognitieve problemen. Bij de meeste patiënten waren deze klachten niet te verklaren uit bloedwaarden, radiologie of andere tests.

Dit onderzoek was weliswaar onderhevig aan selectiebias – het waren veelal patiënten met ernstige covid-19 – maar het geeft wel aan dat niet iedereen opknapt na de acute fase. Het fenomeen lijkt zeker niet alleen voor te komen bij ouderen of mensen die een ziekenhuisopname nodig hadden. De Correspondent schreef onder andere over een topatleet van halverwege de 20 die nog maandenlang last had van een in eerste instantie ogenschijnlijk milde infectie.

Het ministerie van VWS erkent het probleem van langdurige klachten na covid -19 en heeft de mensen achter Q-support, het steunpunt voor Q-koortspatiënten met langdurige klachten, gevraagd om voor ‘goede nazorg die niet alleen medisch is’ de stichting C-support op te richten. Het ministerie reserveert hiervoor bijna 4 miljoen euro in 2020 en nog eens bijna 1 miljoen euro in 2021. De stichting is sinds 1 oktober actief.