Samenhang met kwaliteit van leven en zorggebruik bij ouderen

Kwetsbaarheid, dagelijkse beperkingen en ziektelast

Onderzoek
Jennifer E. Lutomski
Maria A.E. Baars
Han Boter
Bianca M. Buurman
ndy P.J. den Elzen
Aaltje P.D. Jansen
Gertrudis I.J.M. Kempen
Bas Steunenberg
Ewout W. Steyerberg
Marcel G.M. Olde Rikkert
René J.F. Melis
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2014;158:A7297
Abstract

Samenvatting

Doel

Het bepalen van individuele en gecombineerde effecten van kwetsbaarheid, multimorbiditeit en dagelijkse beperkingen (adl-beperkingen) op zelfgerapporteerde kwaliteit van leven en zorgkosten bij ouderen.

Opzet

Transversaal, beschrijvend onderzoek.

Methode

De gegevens waren afkomstig uit ‘The older persons and informal caregivers - minimum dataset’ (TOPICS-MDS), een gecombineerde dataset van 41 projecten van het Nationaal Programma Ouderenzorg (NPO). De indicatoren kwetsbaarheid, multimorbiditeit en adl-beperkingen en de interacties hiertussen werden gebruikt in regressieanalyses met kwaliteit van leven en zorgkosten als uitkomstvariabelen. Analyses werden gestratificeerd naar woonsituatie. We berekenden de richting en sterkte van associaties met ‘linear mixed models’.

Resultaten

11.093 ouderen werden geïnterviewd. Bij een aanzienlijk deel van de zelfstandige wonende ouderen die deelnamen aan het NPO kwamen kwetsbaarheid, multimorbiditeit en/of adl-beperkingen voor (respectievelijk 56,4%, 88,3% en 41,4%), evenals bij ouderen in een verzorgingshuis (respectievelijk 88,7%, 89,2% en 77,3%). Van de zelfstandig wonende ouderen rapporteerde een derde (31,9%) alle 3 de condities, tegen twee derde (68,3%) van de ouderen in een verzorgingshuis. In de multivariabele analyse had kwetsbaarheid een sterk effect op de uitkomsten, onafhankelijk van multimorbiditeit en adl-beperkingen. Ouderen die te maken hadden met problemen in alle 3 de domeinen rapporteerden de slechtste kwaliteit van leven en de hoogste zorgkosten, ongeacht hun woonsituatie.

Conclusie

Kwetsbaarheid, multimorbiditeit en adl-beperkingen zijn complementaire maten, die gezamenlijk een holistischer beeld scheppen van de gezondheidstoestand van ouderen. Een multidimensionele aanpak is belangrijk om de complexe relatie tussen deze maten enerzijds en de kwaliteit van leven en zorgkosten anderzijds in kaart te brengen.

Auteursinformatie

*Namens het TOPICS-MDS Consortium, waarvan de samenstelling aan het eind van dit artikel wordt vermeld.

Radboudumc, afd. Geriatrie/Radboud Alzheimer Centrum, Nijmegen.

J.E. Lutomski MSc, epidemioloog; dr. M.A.E. Baars, psycholoog; prof.dr. M.G.M. Olde Rikkert, geriater; dr. R.J.F. Melis, arts-epidemioloog.

UMC Groningen/Rijksuniversiteit Groningen, afd. Epidemiologie, Groningen.

Dr. H. Boter, gezondheidswetenschapper.

Academisch Medisch Centrum, afd. Interne Geneeskunde en Geriatrie, Amsterdam.

Dr. B.M. Buurman, verplegingswetenschapper.

Leids Universitair Medisch Centrum, afd. Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde, Leiden.

Dr. W.P.J. den Elzen, onderzoeker.

VU medisch centrum, afd. Huisartsgeneeskunde en Ouderengeneeskunde/EMGO, Amsterdam.

Dr. A.P.D. Jansen, gezondheidswetenschapper.

Universiteit Maastricht, afd. Health Services Research/CAPHRI, Maastricht.

Prof.dr. G.I.J.M. Kempen, sociaal gerontoloog.

Universitair Medisch Centrum Utrecht, Julius Centrum voor Gezondheidswetenschappen en Eerstelijns Geneeskunde, Utrecht.

Dr. B. Steunenberg, gezondheidswetenschapper.

Erasmus MC, afd. Maatschappelijke Gezondheidszorg, Rotterdam.

Prof.dr. E.W. Steyerberg, klinisch besliskundige.

Contact J. Lutomski MSc (j.lutomski@radboudumc.nl)

Belangenverstrengeling

Belangenconflict en financiële ondersteuning: ICMJE-formulieren met de belangenverklaring van de auteurs zijn online beschikbaar bij dit artikel.

Verantwoording

De leden van de werkgroep TOPICS-MDS zijn: dr. Dannie van den Brink (Radboudumc), Jennifer Lutomski, MSc (Radboudumc) en dr. Li Qin (Radboudumc).

Auteur Belangenverstrengeling
Jennifer E. Lutomski ICMJE-formulier
Maria A.E. Baars ICMJE-formulier
Han Boter ICMJE-formulier
Bianca M. Buurman ICMJE-formulier
ndy P.J. den Elzen Niet beschikbaar
Aaltje P.D. Jansen ICMJE-formulier
Gertrudis I.J.M. Kempen ICMJE-formulier
Bas Steunenberg ICMJE-formulier
Ewout W. Steyerberg ICMJE-formulier
Marcel G.M. Olde Rikkert ICMJE-formulier
René J.F. Melis ICMJE-formulier
Kwetsbaarheid omvat meer dan psychische gezondheid
Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties