Kosten van knippen

Een scherpe pijn in mijn keel en koorts waar ook paracetamol weinig raad mee wist: tonsillitis voor de derde keer in 11 maanden. Het was fijn dat ook de huisarts leek te schrikken toen ze op dag 3 in mijn keel keek. ‘Dat is een flinke ontsteking.’ Mijn gevoel van malaise bleek gerechtvaardigd. De penicilline werkte binnen 24 uur.

Eenmaal genezen ging ik eens rondvragen. Mijn neef had zijn tonsillen op volwassen leeftijd laten verwijderen, de vrouw van mijn zwager ook. Beiden waren erg tevreden met de ingreep. Bij de vraag of het pijnlijk was geweest keken ze even bedenkelijk. Een collega kende iemand met heftige nabloedingen na de procedure. Mijn twijfel groeide...

‘Bij de vraag of het pijnlijk was geweest, keken ze even bedenkelijk’

Bij volwassenen is het bewijs voor verwijdering beperkt, maar positief. Een van de belangrijkste studies die de Nederlandse richtlijn informeert toonde aan dat 3% een tonsillitis had binnen 90 dagen na verwijdering van de tonsillen, tegenover 24% in de controlegroep zonder ingreep. Keelpijngerelateerd artsbezoek was in de controlegroep viermaal hoger.

Volgens de Nederlandse richtlijn kom je in aanmerking voor tonsillectomie bij 4 of meer infecties per jaar. Nu ik zelf bijna in aanmerking kwam, vroeg ik me af: is die tonsillectomie het geld waard? Even rekenen op een bierviltje: zelf was ik ongeveer vier dagen per episode goed ziek. Gecorrigeerd voor de kans dat die ziektedagen vallen op mijn vier werkdagen, met gemiddelde productiviteitskosten van 34,75 euro per uur volgens de Nederlandse kostenhandleiding, levert een episode tonsillitis 635 euro maatschappelijke kosten op.

Deze vier episodes per jaar, de voorwaarde voor tonsillectomie, zijn goed voor ruim 2500 euro aan productiviteitsverlies en ongeveer 50 euro aan antibiotica. De ingreep kent kosten (ergens tussen de 1000 en 2500 euro, afhankelijk van de ‘uitslaaptijd’), hersteltijd (mediane tijd tot terugkeer naar werk van 12 dagen), en een risico op een herbehandeling. Als ik uitga van 3% terugkerende keelontsteking bij behandelde en 24% bij onbehandelde patiënten, zou ik verwachten dat de ingreep zichzelf binnen 1-4 jaar terugverdient bij volwassenen met regelmatig terugkerende infecties. Om de kosten hoeven we deze procedure niet te laten.

Mijn keelamandelen zijn er sinds eind februari uit. Het herstel liep geheel zoals voorspeld: pijnlijk en traag. Maar terugkerende keelontsteking met koorts is ook geen pretje, dus ik ben blij dat ze eruit zijn. Dat ik voor het eerst in mijn leven mijn pijngrens kortstondig ben gepasseerd neem ik maar voor lief.