Keuzestress

De Nederlandse Zorgautoriteit stelt dat de zorg voor de meest kwetsbare ouderen in gevaar komt. Er is geen plek in de instellingen waar zij een indicatie voor hebben. Er moet een transitie komen om de beperkte verblijfplaatsen en het schaarse zorgpersoneel in te zetten voor hen die deze zorg het hardste nodig hebben, aldus de NZa. No shit, Sherlock, zou mijn zoon zeggen. De NZa vraagt de minister om keuzes te maken. Plat gezegd: hoe erg moet het zijn voordat je met een indicatie naar een plek in een zorginstelling mag? Dat zou de indruk kunnen wekken dat daar nog ruimte ligt. Maar de dagelijkse praktijk laat zien dat die ruimte allang op is. Schrijnende voorbeelden van mensen die niet op tijd naar een voor hen veilige omgeving kunnen zijn er te over in elke huisartsenpraktijk.

De lat hoger leggen maakt de zorgvraag op papier weer in balans, maar maakt de problemen in de wijken niet minder – eerder groter. Om de papieren werkelijkheid achter een bureau tot realiteit te maken start het ministerie van VWS het WOZO: Wonen, Ondersteuning en Zorg voor Ouderen. De gebakken lucht stijgt op van de ronkende teksten als de mantra ‘zelf als het kan, thuis als het kan, digitaal als het kan.’

‘Multimorbide ouderen zijn het succes van de hedendaagse geneeskunde’

Neem de ouderen in onze praktijk. Onze ouderenverpleegkundigen zijn veelvuldig betrokken bij de aanvragen voor een WLZ-indicatie. Hun frustraties zijn wekelijks onderwerp van gesprek. Een indicatie krijgen is nu al zeker niet makkelijk. Er zullen weinig tot geen mensen verhuizen naar een verpleeghuis die daar eigenlijk niet thuishoren, omdat ze het nog wel kunnen uitzingen met extra ondersteuning thuis. Bij deze groep zijn de mantelzorgers uitgeput en kan de thuiszorg niet de beschikbaarheid bieden die vereist is.

Hoewel oogdruppelbrillen relatief gezondere ouderen minder afhankelijk maken, wat de beschikbaarheid van de wijkverpleegkundigen voor andere zorg vergroot, zijn ze niet vervangend voor een plaats in het verpleeghuis. Ook eerdere inzet van familieleden gaat niet helpen als een verpleeghuisopname uiteindelijk nodig blijkt te zijn. Het enige wat daar helpt is als de persoon in kwestie overlijdt.

Onze multimorbide ouderen zijn het succes van de hedendaagse geneeskunde. De stapeling van hun kwalen maakt de zorg voor hen ingewikkelder in mijn spreekkamer. Er moeten inderdaad keuzes gemaakt worden over waar we ons zorggeld aan uitgeven. Morele keuzes: hoe gaan we fatsoenlijk om met hen die dat nodig hebben? Dat vraagt om een herbezinning op onze prioriteiten. Je kan iemand tenslotte niet verwijten dat hij niet eerder dood is gegaan.